تاثير تناوب كشت در خاك مزارع دهاقان اصفهان بر آلودگي فوزاريومي،آغشتگي ميكوريزي، گرهك‌‏زايي ريزوبيومي، پارامترهاي رشد و محتواي فسفر در دو رقم لوبيا چيتي

Effect of Alternative Culture in Soil of Dehaghan-Isfahan and relative with Fusarium infection, Mycorrhizal Colonization, Nodulation of Root, Growth Parameters and Amount of Phosphorus in 2 Varieties

تاثير ريزوسفر خاك از جمله ميكروارگانيسم‌ها و عناصر موجود در آن بر رشد و فعاليت گياهان مشخص شده است? اما اين‌كه بافت خاك و كشت متناوب گياهان بر فعاليت قارچ‌هاي ميكوريزي و ساير ميكروارگانيسم‌ها كه نقش بسيار زيادي در تغذيه و سلامتي گياهان دارند چگونه است به خوبي مشخص نشده است. با بررسي‌هاي انجام شده در منطقه اصلي كاشت لوبيا (دهاقان) در استان اصفهان شهرستان شهرضا مشخص شد كه گره‌زايي لوبيا در خاك اين منطقه بسيار ضعيف است. پس از تهيه نمونه خاك از سه مزرعه واقع در منطقه دهاقان با تناوب كشت متفاوت (لوبيا با تناوب جو، لوبيا با تناوب گندم و مزرعه نخود) در ارديبهشت ماه 1384 اقدام به طراحي يك آزمايش گلخانه‌اي بر پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي گرديد. با توجه به تاثير شرايط اكولوژيكي مختلف بر روي گره‌زايي حبوبات، علاوه بر كاشت گياهان در خاك‌هاي نمونه‌برداري شده، عمليات كاشت در خاك‌هاي سبك شده مناطق مذكور صورت گرفت و پارامترهاي EC، pH، بافت خاك، مقدار ازت خاك اندازه‌گيري شد. حضور باكتري‌هاي ريزوبيوم و شمارش جمعيت اسپور قارچ‌هاي وزيكولار-آرباسكولار (VA) در خاك‌هاي نمونه‌برداري شده بررسي شد. بذرهاي جوانه زده دو رقم لوبيا چيتي (تلاش و خمين) در گلدان‌هايي به حجم 310 سانتي‌متر مكعب با 8 تكرار كاشته شد. وقتي گياهان به مرحله دو برگي رسيدند، گلدان‌ها به دو گروه تقسيم شدند: يك گروه تحت تيمار غذايي بدون ازت و گروه ديگر بدون هيچ تيماري فقط آبياري شد. پس از گذشت 50 روز گياهان برداشت شده و ميزان آغشتگي ميكوريزي ريشه، گره‌زايي ريشه، بيوماس ريشه و بخش هوايي، ميزان فسفر درگياهان و تعداد اسپور پس از كاشت در خاك‌ها اندازه‌گيري شد. آناليز آماري نشان داد كه: بيش‌ترين تعداد گره، آغشتگي ميكوريزي و مقدار فسفر درگياهان، بيوماس بخش هوايي و ريشه مربوط به گياهان رشد يافته در خاك مزرعه با تناوب لوبيا-گندم است كه با سبك كردن خاك اين مقدار افزايش نشان داده است. تيمار غذايي تاثير چشم‌گيري بر روي پارامترهاي بررسي شده نداشت. در حالي كه بسياري از پارامترهاي اندازه‌گيري شده گياهان رشد يافته در خاك مزرعه با تناوب لوبيا-جو كاهش چشم‌گيري نشان مي‌دهد و به‌نظر مي‌رسد كه تراوشات ريشه گياه جو زمينه فعاليت ريزوبيوم و قارچ‌هاي ميكوريزي را كاهش مي‌دهد، در حالي كه ميزان رشد وفعاليت قارچ فوزاريوم و تكثير اسپور قارچ ميكوريزي را افزايش مي‌دهد.

Despite advances in our knowledge of effects of rhizospher microbipota such as soil microorganisms and nutrient elements on growth and the function of plants effects of soil texture, the physical parameters and alternative culture of plants on vesicular-arbuscular (VA) fungus and other soil microorganisms isnot fully understood. Evidence show that nodulation of P.vulgaris in soils of Dehaghan (Isfahan priviance) is very low. In the present study, effects of some of physical characteristics of 6 soil types were investigated on two varities of P.vulgaris (Talash and Khomein).The experiments were carrieded a completely randomized design with 4 replications. Soil samples were collected from legumes fields which were alternatively cultural wheat-bean, barely-bean and cicer of Dehaghan during April 2005 soils of each field were lighted by adding half amount of sand. Then, soil texture, pH, EC, Amount of N in soils, number of spores of VA and presence rhizobium in soils were assessed. Seeds of two varietes of Phaseolus were grow in a pot culture experimental in different soils. At two leaved stage, plants were devided into two groups. The first group was treated with 65 cc of nutrient medium minus nitrogen four times at 7 days intervals. The second group was irrigated with tap water only. After 50 days, plants were harvested and number of nodules of roots, spores of VAM in soil were counted and mycorrhizal colonization, biomass of root and shoot, amount of P,K,Zn in plants were measured. The results showed that mycorrhizal colonization, nodulation of root and other parameters in soil of wheat-bean field significantly increased.While many measured parameters decrease in soil of wheat-barely field. This soil showed decrease in nodulation and contamination Fusarium fungi. The results are discussed with regard to the fact that barely excretes materials that can alter the soil environment, prevent rhizobium to be active and provideFusarium fungi to be active.