سبك شعري غزلهاي جهان ملك خاتون

The poem style of the prose of Jahan Malek Khatun

جهان ملك خاتون، دختر جلال الدين مسعود شاه، متخلص به جهان از شاعران نيمه دوم قرن هشتم هجري در شيراز بود. اشعار وي بالغ بر15937 بيت شامل: قصيده، ترجيع بند، قطعات، غزلهاي متعدّد و رباعيات است. غزلهاي «جهان» از نظر ساختمان بيروني و نه از نظر درونمايه فلسفي، متاثّر از غزلهاي حافظ و از نظر زباني ساده و به دور از تصنّع است؛ ولي آرايه هايي؛ چون: تشبيهات تفضيل، استعاره مصرحه، كنايه از فعل و ايهام در ميان آنها قابل توجّه است. بسامد كلماتي چون: زلف، سروناز و شاه و گدا در ميان اشعار وي زياد است. از جهت درونمايه، مهمترين ويژگي شعر جهان ملك خاتون زنانه بودن آن است. جهان ملك بي هيچ پرده پوشي آنچه را كه احساس حكم ميكند، سرشار از شور و شيدايي به رشته كلام در مي آورد. همچنين تضادّ عقل و عشق، باور به تقدير، عشق عهد الست و شكواييه از جمله نكات برجسته ديوان اوست. نگارنده در اين مقاله سعي دارد تا غزلهاي جهان ملك خاتون را از نظر سبك شناسي زباني، ادبي و فكري تحليل كند.

Jahan Malek Khatun is the girl of Jalalodin-Masud-Shah her pen name was Jahan from the poem of the second held of eight century A.H in Shiraz. Her poem are more than 15937 bit involved: ode, refrain, pieces, different prose and quatrains. Jahan’s prose from the view of the outside structure and not from the philosophy theme, was effective of the Hafez’s prose, and from the view of language it was simple and free of pretense, But the arrays such as, show grace similes, irony stressed metaphor, and irony of action and word play were observable in it. The frequency of some words are much in her poem, such as: lock of hair, Savannas, King and beggar. From the theme aspect, the more important feature of the Jahan Malek’s poem is its feminist. Jahan Makek wrote explicit everything that felt, with full of love and happiness. And also contrast of love and mind believe to destiny, love to God, and protest were the significant points of her poetical works. The writer of this essay tried analyzed the prose of Jahan-Malek-Khatun from the view of language stylistic, literature and bought.