مدل‌سازي رياضي براي سنجش امنيت خارجي؛ مطالعه موردي: جمهوري اسلامي ايران

Mathematical Modeling for Measuring the External Security; Case Study: I.R. Iran

سنجش و اندازه‌گيري امنيت خارجي كشورها به‌منظور تعيين وضعيت امنيتي آنها در نظام بين‌الملل و مقايسه آن‌ها با يكديگر، از دغدغه‌هاي هميشگي اداره‌كنندگان و مسيولين سياسي كشورها بوده‌است. در اين راستا تاكنون تلاش‌هايي جهت كمّي‌كردن و سنجش وضعيت امنيتي كشورها صورت گرفته ليكن همه اين تلاش‌ها از منظر يك يا چند متغير محدود عمل كرده و به‌علت تفاوت در متغيرهاي مورد استفاده، هيچ‌گاه منعكس‌كننده وضعيت جامع و فراگير كشورها نبوده‌اند. در عين حال اين شاخص‌ها عمدتاً منعكس‌كننده اوضاع امنيتي كشورهاي غربي بوده و استفاده از آنها براي كشوري نظير جمهوري اسلامي ايران منطقي به‌نظر نمي‌رسد. زيرا به‌علت شرايط خاص جمهوري اسلامي ايران، نمي‌توان همه شاخص‌هايي كه در نظام بين‌الملل تعريف مي‌شوند را براي سنجش امنيت خارجي جمهوري اسلامي ايران ملاك قرار داده و با آنها، امنيت كشور را ارزيابي نمود. با توجه به اين امر و با نگرش به اين كه ايران در يكي از كانون‌هاي بحران يعني خاورميانه واقع شده، اين تحقيق كار خود را با فقدان مدلي براي سنجش امنيت خارجي جمهوري اسلامي ايران به‌عنوان مساله تحقيق آغاز نمود. هدف از انجام اين تحقيق استخراج شاخص‌هاي سنجش امنيت خارجي جمهوري اسلامي ايران و طراحي مدلي بود كه بتوان با كمك آن، سطح امنيت خارجي جمهوري اسلامي ايران را سنجيد. موضوع و روش تحقيق به‌گونه‌اي است كه به‌دليل تلاش براي مدل‌سازي، فاقد فرضيه مي‌باشد. با عنايت به اين موضوع براي انجام تحقيق، هنگام استخراج شاخص‌هاي امنيت خارجي جمهوري اسلامي ايران كه با مولفه‌هاي نرم امنيت مرتبط است، از روش كيفي و تحليل سيستماتيك و براي طراحي مدل سنجش امنيت، از روش موردي– زمينه‌اي استفاده شد. نتيجه اين تحقيق نشان مي‌دهد كه امنيت قابل سنجش بوده و سطح امنيت خارجي جمهوري اسلامي ايران در نيمه اول 1388 در مقياس صفر تا 100، مقدار 6/56 مي‌باشد

Measuring the external security of a country to determine its security in an international system and compare it is the main concern of politicians. Accordingly, we witness different efforts for measuring and quantizing security level of different countries but none of these efforts can show the real situation of the security level of them. At the same time, these studies reflect the Western county’s security and use them for measuring I.R. Iran external security level is not possible and reasonable. So due to special situation of Iran, we can’t use international indices to measure its external security. For this reason and because of the position of Iran in Middle East, this research has been started with the lack of a model for measuring the external security of the I.R. Iran as the problem of research. The objective of this research is to extract the indices to measure the external security of the I.R. Iran, design a model by which its contribution the level of external security of the I.R. Iran could be measured and measure the status quo of the external security of the I.R. Iran. The subject and research methodology is in a situation that lacks hypotheses because of effort for modeling and the methodology of research is qualitative methodology and systematic analysis for extraction the indices of external security of the I.R. Iran which are related to the soft elements and case- field methodology for designing the model for measuring security. International Security Studies (ISS) has changed and diversified in many ways since 1945. This research provides the first intellectual indices of the development of the subject in the world. It sets out the driving forces that shaped debates in ISS, shows what makes ISS a single conversation across its diversity, and gives an authoritative account of debates on all the main topics within ISS. This is an unparalleled survey of the literature and institutions of ISS that will be an invaluable guide for all students and scholars of ISS, whether traditionalist, “New agenda” or critical. The results of this research show that although determining dimensions, indices and indexes of threats helps analyzers make decisions, we should not imagine that it is a static model. The results of this research, also, show the security level is measurable and according following equation: y1= ?1+ ?1 ? y11+ ?2 ? y21+ ?3 ? y31+ ?4 ? y4 , the external security index of the I.R. of the Iran in first six months of 2009 at scale 0-100 was 56.6.