استفاده از مدل هاي تجربي جهت ارزيابي افت عملكرد سويا در

Using Empirical Models for Evaluation of Soybean Yield Loss at

آزمايشي در ايستگاه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه تبريز در قالب طرح فاكتوريل بر اساس بلوك هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در سال 1387 جهت بررسي تاثير مديريت تلفيقي علف هاي هرز (IWM) روي درصد افت وزن خشك علف هاي هرز در مقايسه با شاهد (آلوده به علف هرز) اجرا شد. فاكتور اول اسپري عصاره آبي قياق در 4 سطح شامل شاهد (بدون اسپري)، يكبار اسپري در 15 روز پس از سبز شدن سويا (15 DAE)، دو بار اسپري در 15 و 30 DAE، سه بار اسپري در 15، 30 و 40 DAE و فاكتور دوم روشهاي متداول كنترل علف هرز نيز در 4 سطح شامل 2 بار وجين دستي، علف كش تريفلورالين (قبل از كشت)، 2 بار وجين دستي+ تريفلورالين و شاهد آلوده به علف هرز بودند. كاربرد تلفيقي علف كش قبل از كاشت و اسپري عصاره آبي قياق در مقايسه با كاربرد فقط علف كش درصد افت وزن خشك علف هاي هرز را بيشتر تحت تاثير قرار داد. همچنين كاربرد عصاره آبي در 3 زمان افزايش قابل توجهي را در افت وزن خشك علف هاي هرز در مقايسه با ساير تيمارهاي كاربرد عصاره نشان داد. ضريب خسارت نسبي علف هاي هرز در مدل كراف و اسپيترز نشان داد كه علف هاي هرز رقيب قويتري نسبت به سويا هستند (002/1 , 001/1 q=). عملكرد پروتيين سويا با افزايش تراكم علف هاي هرز بيشتر آسيب ديده و كاهش شديدي يافت. منحني رشد افت عملكرد دانه، روغن و پروتيين به ترتيب با وزن خشك نسبي و تراكم علف هاي هرز به صورت تقريبا خطي و هذلولي بدست آمد. مي توان نتيجه گيري كرد كه با افزايش وزن خشك نسبي علف هاي هرز عملكرد دانه و روغن و با افزايش تراكم علف-هاي هرز عملكرد پروتيين بيشتر تحت تاثير قرار مي گيرند. بر اساس مدل هاي مورد استفاده در اين تحقيق مشخص گرديد كه تراكم هاي 5/9 و 20 بوته در متر مربع و وزن نسبي معادل 5 و 2/10 از علف هاي هرز به ترتيب موجب افت 5 و 10 درصدي عملكرد دانه سويا گرديدند. از اطلاعات مربوط به افت محصول در نتيجه تراكم و وزن خشك علف-هاي هرز مي توان در تعيين افت قابل قبول محصول وتعيين آستانه خسارت اقتصادي علف هاي هرز بسته به هزينه هاي كنترل استفاده كرد.

In order to assess the soybean )Glycin max (L.) Merrill.( grain, oil and protein yield loss caused by interference of natural field weeds and the effects of weed management on weed dry weight loss an factorial experiment was conducted based on randomized complete blocks design with 3 replications at Research Farm of the University of Tabriz in 2008. Two factors included Johnsongrass water extract spray at four levels as No-spray, one spraying at 15 days after emergence (DAE), two sprays at 15 and 30 DAE and three sprays at 15, 30 and 40 DAE and current weed control methods in four levels as two hand-weedings, Trifluralin (pre-planting application), Trifluralin plus two hand-weedings and weedy infested. Integrated application of pre-planting herbicide and Johnsongrass water extract spray had severe effects on percentage of weed dry weight loss in comparison to application of only herbicide. Also application of water extract at three times showed considerable increase in weed dry weight loss compared to other treatments. The relative damage coefficient (q) of Kropff and Spitters model showed that weeds were more competitor than soybean (q=1.001 and 1.002). The protein yield of soybean suffered a greater reduction as weed density increased. The response of grain, oil and protein yield loss with relative weed dry weight and weed density were linear and hyperbolic, respectively. Increasing of relative weed dry weight decreased oil and grain yield and increasing of weed density decreased protein yield. Results based on model showed that weed density at 9.5 and 20 plant/m2 and relative weed dry weight at 5 and 10.2 caused grain yield loss by 5 and 10 %, respectively. This information about yield loss related to density and relative weed dry weight can be used to determine the acceptable yield loss and weed economic damage threshold.