هم ‌بستگي و تجزيه عليت عملكرد دانه و صفات مهم زراعي ارقام بهاره كلزا

Correlation and Path Analysis Yield and Important Traits of 12 Spring Rapeseed Cultivars( Brassica napus L)

اين پژوهش به منظور تجزيه و تحليل هم‌بستگي‌هاي بين عملكرد دانه و برخي صفات مهم زراعي در 12 رقم كلزاي بهاره، در مركز تحقيقات كشاورزي صفي‌آباد دزفول در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در سال زراعي 89-1388 اجرا گرديد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه بين ارقام از نظر صفات مورد بررسي تفاوت معني‌داري وجود دارد، كه بيانگر وجود تنوع ژنتيكي بين ارقام مي‌باشد. نتايج حاصل از هم‌بستگي‌هاي ساده نشان داد كه عملكرد دانه بيشترين هم‌بستگي مثبت را با وزن هزار دانه (**74/0) و تعداد دانه در غلاف (**72/0) داشت. هم‌بستگي عملكرد دانه با تعداد روز تا رسيدگي، تعداد روز تا گلدهي، ارتفاع بوته و درصد روغن منفي و معني‌دار بود (به ترتيب**65/-0، *35/-،*37/0- و*30/0- ). بر اساس رگرسيون گام به گام كه در آن صفت عملكرد دانه به عنوان متغير وابسته و ساير صفات به عنوان متغيرهاي مستقل در نظر گرفته شدند، ضريب تبيين مدل (934/0=2R) بود. صفات وزن هزار دانه و تعداد دانه در غلاف بيشترين ضريب تبيين را به خود اختصاص دادند (به ترتيب 547/0 و177/0). نتايج تجزيه مسير نشان داد كه صفات تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه بيشترين اثرمستقيم مثبت را بر عملكرد دانه دارا بودند (به ترتيب**10/1 و*41/0). صفات تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه بيشترين سهم را در تبيين تغييرات عملكرد دانه دارا بودند بنابراين مي‌توان از اين صفات بعنوان معيار انتخاب در برنامه‌هاي به‌نژادي كلزاي بهاره استفاده نمود.

This study was conducted to analyze the correlation among grain yield and a number of important traits in twelve spring rapeseed (Brassica napus L.) cultivars at Dezful research station in Safi Abad, from 2009 to 2010. A randomized complete block design with four replications was used. Results analysis of variance showed that significant difference between cultivares for all parameters in expriment, indicated a geneticaly difference between cultivares.The correlation coefficients among the grain yield and 1000-grain weight and grain number/pod were positiveand significant(0.74** and 0.72**, respectively). Grain yield and days to maturity, days to flowering, plant height and oil percent were correlated negatively. According to stepwise regression grain yield trait is considered by dependent variables and other traits by independent variables. Model determination coefficient is R2=0.934. The highest level of determination coefficients were for 1000-grain weight and the number of grain per pod(0.547and 0.177, respectively). The results of path analysis indicated that the number of grain per pod and 1000-grain weight had the largest direct effect on the grain yield(1.10**and 0.41*, respectively) its seems possible to use the traits as a selection criteria in breeding programs for improving grain yield of spring rapeseedcultivars.