كليدواژه :
مادرشاهي(Matriarchy) , سپندارمذ(Spandarmaz) , آناهيتا(An?hit?) , دروج(Duruj)
چكيده فارسي :
در ايران باستان زن مقام ارجمندي را دارا بوده و در تمام شيون زندگي با به zan مرد برابري م يكرده است. از نظر ريشه شناختي واژه زن از ريشه در زبان ، معني زايش و زاييدن كه در زبان پهلوي به صورت و در زبان اوستايي wad و در زبان فارسي باستان سغدي به كار رفته است. منزلت Vadhu و در زبان سنسكريت به شكل Vantav و جايگاه والاي زن در همه ادوار نمودي از اقتدار بانوان همراه با القاب و عنوا نهاي زنانه شان است براي دفاع از حيثيت، خانواده و سرزمين شان. اين نمودار را م يتوان در ايزد بانوان اسطور ههاي كهن چون آناهيتا، سپندارمذ، دينا و چيستا و... ملاحظه نمود. مهر و عشق و پايبندي به پيمان زنان از يك نگاه و كجرويهاي اهريمني را نيز به طريقي ديگر در ديو بانوان اسطور ههاي كهن چون جهي، بوشياسب و... م يتوان ديد. اما همه و همه حكايت از وجود دو اصل خير و شر در بنياد زن است كه همان نيكي و بدي است. لذا، همانطور كه اهداف مثبت در آناهيتا، كه ايزد آ بها و باروري و كمال است، وجود كه او دارد، صفات منفي نيز همچون انتقام و كينه كشي در شخصيت نيزايزدبانو است تجلي پيدا م يكند.
چكيده لاتين :
The ancient Persians always esteemed women as being equal to men in all aspects of life. Etymologically, the word “woman” in Persian language originated from the word (zan), which means “giving birth”. The word had different forms in various languages: (zan) and (nrg) in Pahlavi, in Soghdi, (wad) or (wad) in Old Persian, (Vantav) in Avestan, and (Vadhu) in Sanskrit. The importance and the high status attributed to women were manifested in titles given to women as well as in their determination to defend their reputation, family, and land. Such a feature was also portrayed in ancient mythological goddesses such as Anahita, Spadnarmaz, Dena, Chista, and many others. Further, women’s love, affection, and commitment, in one perspective, and evil deviations, in another, were reflected in characteristics of female demons (daeva) like Jahi, Bushyasta, and others. However, all these myths refer to the good-evil duality in women’s nature. Therefore, as Anahita – female divinity of water, fertility, and kingship – possesses good attributes and pursues positive goals, evil attributes, such as vindictiveness and spitefulness are depicted in d– another goddess.
