طبيعت‏شناسي مباني و لوازم تربيتي آن در قرآن كريم و نهج‏البلاغه

The Principles of the Study of Nature and Its Educational Implications in the Holy Quran and Nahjul- Balaghah

«طبيعت» در فلسفه تعليم و تربيت اسلامي، از اساسي‏ترين منابع شناخت محسوب مي‏شود كه مي‏توان به وسيله ابزار شناخت همچون حواس، عقل و قلب، عالي‏ترين مراتب شناخت يا معرفت را به دست آورد. بر اين اساس، «طبيعت‏شناسي» يكي از مهم‏ترين مباحث، در كنار مباحثي همچون خداشناسي، انسان‏شناسي، دنياشناسي و مرگ‏شناسي است كه مي‏توان از آن در موضوعات تربيتي بهره فراوان برد. هدف اين مقاله استخراج و تبيين برخي از مهم‏ترين ويژگي‏هاي «طبيعت» از متن قرآن كريم و نهج‏البلاغه، به عنوان «مباني تعليم و تربيت» است. بدين منظور از روش توصيفي ـ تحليلي در قالب پژوهشي نظري با مباني كتابخانه‏اي استفاده شده است. نتايج تحقيق نشان مي‏دهد كه مي‏توان ويژگي‏هايي نظير نظام بودن طبيعت، هدفدار، برنامه‏ريزي شده و منظم بودن طبيعت، زيبا بودن و آيت‏الهي بودن طبيعت، را به عنوان مباني تعليم و تربيت از قرآن و نهج‏البلاغه استخراج نمود.

"Nature" is considered as one of the main "sources of knowledge" in the philosophy of Islamic education and one can reach the highest degrees of knowledge through such tools like senses, mind, and heart. Accordingly, the study of nature is one of the most important subjects along with theology, anthropology, cosmology, and thanatology, which can greatly contribute to educational issues. The present paper tries to extract and explain some of the basic features of "nature" from the Holy Quran and Nahjul- Bal?ghah and apply them as "principles of education". To this end, a descriptive- analytical method in the form of theoretical research and library survey techniques have been used. According to the research findings, these features as nature are: systematic quiddity, purposive quiddity, systematic entity, orderly entity, and beautiful entity of nature and nature as a sign of God.