تاثير برنامه مراقبتي بر اساس مدل پرستاري «روي» بر ميزان سازگاري روانشناختي بيماران ديابتي نوع دو

The effect of nursing care plan based on “Roy Adaptation model” on psychological adaptation in patients with diabetes type II

مقدمه: به‌كارگيري مدل سازگاري «روي» براي بيماران ديابتي، نيازمند بررسي دقيق و برنامه ريزي مبتني بر زمينه اجرايي، با بكارگيري اصول اين مدل است، اما مطالعه اي اين چنين در پرستاري دركشور ما تاكنون انجام نشده است. هدف: تعيين تاثير برنامه مراقبتي بر اساس مدلي پرستاري روي بر ميزان سازگاري روانشناختي بيماران ديابتي نوع دو. روش: مطالعه به صورت كارآزمايي باليني تصادفي شده، در دو گروه و در دو مرحله زماني قبل و بعد، در بنياد ديابت پارسيان مشهد انجام شد. 60 بيمار، مبتلا به ديابت انتخاب و به صورت تصادفي به دو گروه اختصاص يافتند. اطلاعات به‌وسيله، فرم بررسي و شناخت «روي» و پرسشنامه استراتژيهاي سازگاري جمع‌آوري شد. آزمايش هموگلوبين گليكوليزه قبل و بعد از مداخله در دو گروه انجام شد. برنامه مراقبتي، طبق نتايج حاصل از ابزارها طراحي و در گروه آزمون 5/2 ماه اجرا و 5/1 ماه بعد پيگيري شد. نتايج به‌دست آمده بوسيله نرم افزار SPSS نسخه 17 با استفاده از آزمونهاي «تي»، «كاي–دو» و «ويلكاكسون» تجزيه و تحليل شد. يافته ها: آزمون تي، كاهش معنادار هموگلوبين گليكوليزه (p=0/000) و آزمون ويلكاكسون كاهش معنادار تعداد رفتارهاي ناسازگار را در گروه آزمون بعد از مداخله در بعد درك از خود ((p=0/000 و استقلال و وابستگي، نشان داد ((p=0/000. در بعد ايفاي نقش تغيير معناداري مشاهده نشد ((p=1. نتيجه گيري: استفاده از برنامه طراحي شده بر اساس مدل سازگاري «روي»، با داشتن رويكر جامع و كل نگر و امكان ارايه مراقبت هاي مبتني بر همكاري بين بخشي، قادر است سازگاري روانشناختي و فيزيكي بيماران ديابتي نوع دو را افزايش دهد. مطالعات بيشتر با مدت زمان طولاني‌تر، براي بررسي تاثير اجراي اين مدل بر بعد «ايفاي نقش»، مورد نياز است.

Background: Applying “Roy Adaptation Model" in caring of patients with diabetes needs a context based planning using the principles of this model. But no study has been done up to now in Iranian nursing context Aim: To examine the effect of employing a care plan based on the Roy Adaptation Model on psychological adaptation in patient with type II diabetes. Methods: This clinical trial was performed on 60 patients admitted in Parsian Diabetes Foundation in Mashhad in 2009 (random allocated: 30 patients in intervention and 30 patients in control group). The intervention group received a care plan designed based on Roy adaptation model for 10 week interval followed by a follow-up period for 6 weeks later, while the control group only received the regular services from the Foundation. The data collected using demographic questionnaire, Roy assessment form”, adaptation strategies questionnaire, and HgA1C test. Chi square, Wilcocxon, and T test was applied for analyzing data using SPSS version 17. Value of p < 0.05 was considered significant Results: The results showed no significant difference in terms of level of HgA1c and the maladaptive behaviors between two groups before intervention. Nursing care based on Roy model deceased patient’s maladaptive behaviors in self concept (p=0/000) and interdependence mode in the intervention group. Level of HgA1c was decreased significantly in the intervention group (p=0/000).after intervention. No significant changes were found in the control group. Conclusion: Applying Roy adaptation model in caring patient with type II diabetes using holistic and interdisciplinary approach, can increased psychological and physiological adaptation. More study by longer time needs to examine the effects of this model on the “role function mode”.