راهنماي راهبرد تجاري منطقه‌اي (ج.ا.ا) در خليج فارس

Regional Trade Strategy Manual of the I.R. of Iran in Persian Gulf

ايران بر اساس تكاليف سند چشم انداز در پي دستيابي به جايگاه والاي تجاري منطقه اي بوده و برغم تلاش هاي وافري كه مبذول داشته با چالش هاي متعدد دروني و بيروني مواجه و با فرايند تجاري شدن فعاليت هاي اقتصادي، با توجه به عوامل محيطي (داخلي و بيروني)، زمينه مناسب رشد و بازآفريني خود را متناسب با مزيت ها و توانمندي هاي سرزميني نيافته است. بديهي است كه ادامه اين روند با نگرش به اهداف سند چشم انداز، مطلوب نبوده و نياز به بررسي و پژوهش دارد. مقاله حاضر به تعيين «چشم انداز تجارت منطقه‌اي جمهوري اسلامي ايران با رويكرد تحقق اهداف سند»، مي پردازد. در اين نوشتار پس از مطالعه منابع، عوامل اثرگذار مهم به صورت انتزاعي شناسايي و بااستفاده از آنها پرسشنامه تحقيق تنظيم و در نمونه آماري توزيع شده است. داده هاي حاصله پس ازمحاسبات آماري، با متد سلسله مراتبي (AHP) تحليل و به اين شكل تركيب بندي و اولويت هاي "راهنماي چشم انداز تجارت منطقه اي ايران" تبيين و درآخر با ارزيابي موقعيت و اقدامات راهبردي SPACE، جهت گيري خطوط راهنماي تجارت منطقه‌اي كشور مشخص شده است. نتايج حاصله گوياي اين واقعيت است كه جمهوري اسلامي ايران در ناحيه خطوط راهبرد رقابتي قرار دارد و از آن جايي كه نقاط قوت كشور نسبت به فرصت هاي خارجي اندكي قوي تر است. لذا چنين استنباط مي گردد كه اين راهنما بايد درچارچوب "مكتب موقعيت يابي"و پاراديم "تلفيقي: سيستمي- اقتصايي" با گرايش " توسعه سطح صادرات"EP طراحي و واردات كشور جهت صادرات كيفي، مديريت گردد؛ به عبارتي براي كاهش تهديدات خارجي، نوعي رويكرد «درونزاي برونگرا» لحاظ شود؛ تا بتوان با حضور فعال و سازنده در تعاملات منطقه اي و ملاحظه قابليت هاي تجاري در عراق، به شكل 2+6 (جمهوري اسلامي ايران + عراق - و 4 كشور حاشيه جنوبي خليج فارس)، به اهداف مطلوب دست يافت.

The present article explains the «Regional trade strategy manual of the I.R. of Iran with approach of interaction the development and national security.» After studying sources the important effective factors have been specified in abstract manner and by using them, the questionnair of research has been prepared and distributed in statistical sample. The concluded results have been analysed with hierarchy method of (AHP) after statistical calculations and have been shaped in this format and the priorities of «regional trade strategy manual of the I.R. of Iran» have been explained and at the end, by evaluating the strategic measures and situation of SPACE, the orientation of lines of regional trade manual of country has been determined. The concluded results show that the I.R. of Iran has been located in the area of competitive strategic lines, and sicne the positive points of country in comparison with foreign opportunities are more powerful, therefore it could be concluded that this manual should be managed within the framework of «situation finding school» and «combined, systematic-demanding» paradigm with «orientation» of exporting development of EP and importing of country for reexporting. In other words, for reduction foreign threats, a type of «extrovert introspective» approach should be considered. Till by active and constructive presence in regional interactions and trade capabilities consideration in Iraq, (The I.R. of Iran + Iraq- cooperation council), the desirable aims be achieved