نگاه تعليمي اسدي طوسي در كتاب حماسي گرشاسب‌نامه و برخي از انديشه‌هاي مذهبي و اندرزهاي وي

AsadiTusi’s educational perspective in the epic book of Garshasbname and some of his Advices and religious thoughts

در كنار انواع ادبي ِحماسي، غنايي و نمايشي، ادبيات تعليمي قرار دارد كه داراي قدمت زياد و اهميت فراواني است. ادبيات تعليمي‌همچون آسماني نوراني بر ديگر انواع ادبي نور افشاني مي كند. شاعران فارسي زبان از قرن چهارم هجري به بعد، نسبت به بيان اندرزها و حكمت ها در شعرشان همت گماشتند كه كسايي مروزي و ناصرخسرو از اين دسته محسوب مي‌شوند. فردوسي نيز در «شاهنامه» به حكمت‌‌ها و مواعظ توجه وافر نشان داده و به تبع وي اسدي طوسي در «گرشاسب‌نامه» توانسته است آموزه هاي ديني، اخلاقي، اجتماعي، علم تدبير منزل و سياست مُدن و... را وارد اين متن حماسي كند. در «گرشاسب‌نامه» ميزان حضور اشعار حكمي و اندرزي (ادبيات تعليمي) برجسته تر از ساير جنبه ها چون حماسه، اسطوره و رزم پهلواناني مانند گرشاسب و نريمان يا عجايب بر و بحر است. اين پژوهش نشان خواهد داد كه بعد تعليمي «گرشاسب‌نامه» همچون دو جنبه اسطوره اي و حماسي آن مهم است و جاي بحث و فحص دارد. همچنين اسدي متاثر از تعاليم ديني و اندرزي اسلام به بيان اندرزهايي روي آورده است كه ما آنها را به دست خواهيم داد؛ هرچند كه توجه وي به ميراث فرهنگي ايران باستان نيز با توجه به منابع كار او در اندرزهايش نمايان است.

Among various genres of epic, lyrical and dramatic literature, there is didactic literature which is very important and dates back to ancient times. Didactc literature is a bright sky that shines in the literary generes.Persian poets have tried to give advice and wisdom in their poems after the fourth century AH. Kasaee Marvzi and NaserKhosrow are among these poets. Ferdousi has also shown abundant attention to wisdom and sermons and after him AsadiTusi has brought religious, ethical, social teachings as well as contrivance, and civilization policy in Garshasbnameh, an epic text. In Garshasbnameh the number of wisdom and advice poems (didactic literature) is more outstanding than other ones such as epics, myth, and the combat of champions like Garshasb and Nariman, or the wonders of the land and sea. The present study attempts to show the didactic aspect of Garshasbnameh, as well as epic and myth aspects which are important and should be discussed. AsadiTusi has expressed some pieces of advices which they were under the influence of religious and advisory education of Islam.he has also elaborated on cultural heritage of ancient Iran which is promonent in his advices.