مقايسه تاثير آموزش تغذيه توسط همتايان و پرسنل بهداشتي بر آگاهي، نگرش و شاخصهاي تغذيه اي زنان 35-18 ساله تحت پوشش مراكز بهداشتي درماني شهرستان اروميه

Comparison of the Effect Nutrition Education by Peers and Health Personnel on Knowledge, Attitude and Nutritional Indices of 18-35 years old Women of Orumieh Health Care Centers

سابقه و اهداف: عدم آگاهي تغذيه اي و در نتيجه عملكرد نامناسب باعث مشكلاتي از قبيل سو تغذيه و ابتلا به بيماري ها مي شود. مطالعات اندكي در زمينه تاثير روشهاي مختلف آموزش تغذيه بر آگاهي، نگرش و شاخص هاي تغذيه اي زنان انجام گرفته است. لذا اين پژوهش با هدف مقايسه تاثير آموزش توسط همتايان و پرسنل بهداشتي بر آگاهي، نگرش و شاخص هاي تغذيه اي زنان انجام شد. روش بررسي: در اين پژوهش نيمه تجربي، 108 نفر از زنان مراجعه كننده به مراكز بهداشتي درماني شهرستان اروميه در تحقيق وارد. از بين مراكز بهداشتي درماني شهرستان اروميه 4 مركز به طور تصادفي انتخاب گرديد كه دو مركز به آموزش از طريق همتا و دو مركز به آموزش از طريق پرسنل بهداشتي اختصاص داده شد. از بين زنان 35-18 تحت پوشش مراكز منتخب، تعداد 27 نفر به طور تصادفي، در تحقيق وارد شدند. ابزار جمع آوري اطلاعات، پرسشنامه از پيش ساخته شده اي بود كه روايي و پايايي آن مورد تاييد قرار گرفته بود. ابتدا از هر دو گروه پيش آزمون به عمل آمد. در گروه آموزش توسط همتايان در هر مركز 2 نفر از كساني كه بالاترين نمره را كسب نمودند، به عنوان آموزش دهنده همتا انتخاب شدند. گروه همتايان توسط آموزش دهنده هاي همتا وگروه پرسنل توسط پرسنل بهداشتي 4 جلسه آموزشي 2ساعته را دريافت كردند.6 هفته پس از پايان جلسات آموزشي پس آزمون به عمل آمد. تجزيه وتحليل آماري با استفاده از آزمون Tمستقل و T زوجي انجام شد. يافته ها:قبل از انجام مداخله ميانگين نمرات آگاهي، نگرش و شاخصهاي جهاني تغذيه(Global Dietary Index)، مصرف چربي(Fat Consumption Index) و مصرف گوشت(Meat Consumption Index) در گروه پرسنل بهداشتي به ترتيب 48/25، 68/6، 77/7، 38/5، 11/2 ودر گروه همتايان 38/30، 20/8، 78/7، 75/5، 33/2بود كه پس از انجام مداخله آموزشي در گروه پرسنل بهداشتي به ترتيب به 83/31، 88/8، 25/7، 9/4، 2 ودر گروه همتايان به 4/34، 4/15، 33/5، 62/3، 85/0 تغيير يافت. اختلاف معني دار آماري بين ميانگين نمره آگاهي، نگرش و شاخصهاي تغذيه اي دو گروه بعد از آموزش وجود داشت، افزايش ميانگين نمرات آگاهي افراد گروه آموزشي پرسنل بيشتر از گروه آموزشي همتايان بود. همچنين ميانگين نمره نگرش در گروه همتا بعد از مداخله به طور معني داري بيش از گروه پرسنل افزايش يافت و نيز بهبود شاخصهاي جهاني تغذيه، مصرف چربي و مصرف گوشت در گروه آموزشي همتا بعد از مداخله به طور معني داري بيش از گروه پرسنل بود. نتيجه گيري: افزايش بيشتر نمرات آگاهي در گروه پرسنل مي تواند نشان دهنده ضعف همتايان در ارايه مطالب نظري وعلمي باشد. اثربخشي آموزش تغذيه بمنظور بهبود شاخصهاي تغذيه اي و نگرش در زنان توسط همتايان بيشتر از پرسنل بهداشتي است، لذا پيشنهاد مي گردد اين شيوه آموزشي، بخصوص در آموزش تغذيه بيشتر مورد استفاده قرار گيرد.