بررسي الگوي تفكيك عقود در بانك‌داري اسلامي

A Review of the Model of Separation of Contracts in Islamic Banking

الگوي فعلي بانك‌داري بدون ربا در جمهوري اسلامي ايران، علي‌رغم مزاياي فراواني كه نسبت به الگوي بانكي قبل از انقلاب اسلامي دارد، از نارسايي‌ها و اشكالاتي رنج مي‌برد. در سال‌هاي اخير پيشنهادهايي براي ارايه الگوهاي جايگزين مطرح شده است. الگوي تفكيك بانك‌ها به قرض‌الحسنه، سرمايه‌گذاري و شركت‌هاي ليزينگ، يكي از آن‌ها محسوب مي‌گردد. در اين مقاله، به بررسي ميزان كارامدي الگوي تفكيك و توانايي آن براي رفع اشكلات الگوي موجود در جمهوري اسلامي ايران مي‌پردازيم. فرضيه مقاله اين است كه الگوي تفكيك مطرح شده نسبت به الگوي فعلي بانك‌داري بدون ربا در ايران كارآمد تر است. براي بررسي اين فرضيه، 16 معيار فقهي،اخلاقي و اقتصادي به عنوان شاخص‌هاي بانك‌داري اسلامي مطلوب طرح شده اند. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه الگوي تفكيك مزبور معيارهاي بانك‌داري مطلوب اسلامي را به ميزان 93 درصد تامين مي‌كند.

The current model of interest-free banking in Islamic Republic of Iran has some deficiencies and shortcomings despite the many advantages it has over the pre-Islamic Revolution banking model. In recent years, some alternative models were introduced, one of which is the model of separating the banks into Qard-al-Hassaneh banks, investment, banks and leasing firms. The present paper studies the efficiency of the separation model and its effectiveness in solving the problems of the current model in Islamic Republic of Iran. This research argues that the separation model is more efficient than the current model of interest-free banking in Iran. For examining this hypothesis sixteen fiqhi, moral, and economic criteria are proposed as indexes of the desired Islamic banking. The research findings show that the separation model can meet 93% of the criteria of the desired Islamic banking.