مقايسه دو روش آموزش سخنراني و ترسيم نقشه مفهومي بر ميزان يادگيري و رضايت دانشجويان

Comparison of the Effect of Lecture and Concept Mapping Methods on Students` Learning and Satisfaction

مقدمه: ارتقاي يادگيري معنادار يكي از اهداف اصلي آموزشي است و عاملي مهم در ارتقاي تفكر خلاق، تفكر انتقادي و توانايي حل مساله در فراگيران است. از طرفي ارزيابي روند تحصيلي دانشجويان يكي از وظايف آموزشي اساتيد است؛ لذا اين مطالعه با هدف مقايسه تاثير دو روش آموزشي مبتني بر سخنراني و نقشه مفهومي، بر سطوح يادگيري شناختي و رضايت دانشجويان مامايي از ترسيم نقشه مفهومي در تكاليف دانشجويي انجام شد. روش‌ها: اين مطالعه از نوع نيمه تجربي يك سوكور بود كه به مدت ? جلسه طي ? ماه متوالي بر روي 35 دانشجوي مامايي دانشگاه علوم پزشكي قم در سال 1389 انجام گرفت. انتخاب نمونه‌ها به روش سرشماري بود. اطلاعات مربوط به يادگيري و رضايت دانشجويان توسط دو پرسشنامه محقق‌ساخته، جمع‌آوري و با استفاده از آمار توصيفي و آزمون تي مستقل در سطح معناداري 05/0 > p تجزيه و تحليل گرديد. نتايج: تدريس به شيوه نقشه مفهومي نسبت به روش معمول (سخنراني) در ارتقاي سطوح بالاي حيطه شناختي تاثير معناداري داشت(24/3=t، 001/0=p)؛ هرچند تفاوت معناداري بين دو روش در سطوح ابتدايي حيطه شناختي به دست نيامد (06/0=p). همچنين در خصوص شيوه‌هاي مختلف ارايه تكاليف دانشجويي، ترسيم نقشه مفهومي بالاترين امتياز (95/0 از يك) را كسب نمود. نتيجه‌گيري: از آنجا كه روش آموزشي نقشه مفهومي، بر ميزان يادگيري معنادار بيش از شيوه سخنراني موثر بود و با توجه به محبوبيت بالاي ترسيم نقشه مفهومي نسبت به ساير اشكال ارايه تكاليف درسي در ميان دانشجويان، پيشنهاد مي‌شود اساتيد جهت دانش‌افزايي دانشجويان از اين شيوه براي ارايه تكليف استفاده نمايند.

Introduction: Promoting meaningful learning is one of the main objectives of education and an important factor in promoting creative thinking, critical thinking and problem-solving abilities in learners. Also, evaluating students’ learning is a teachers’ duty. The aim of this study was to compare the effect of teaching by lecture or concept mapping on cognitive learning levels of midwifery students and their satisfaction with concept mapping as the assignment. Methods: In a quasi-experimental study, 35 third-semester midwifery students in “maternal and child heath course were selected by census method in Qom University of Medical Sciences in 2011. Students received education using lecture or concept mapping (using web-based tools), respectively, for 8 sessions in 2 months. Two researcher-made questionnaires were used for assessing their knowledge and satisfaction. The collected data was analyzed using descriptive statistics and independent t-test. Results: Compared to conventional teaching, the concept mapping method had a significant effect (p=0.001, t=3.24) on promoting high levels of cognitive levels (meaningful learning). However, there were no significant differences between the two methods regarding lower cognitive domains (p=0.06). Also, among various forms of assignments, drawing a concept map received the highest score (0.95 out of 1). Conclusion: Considering the positive effect of concept mapping method on students’ meaningful learning, it is recommended this method be employed in teaching and also in student assignments for courses which require a deep learning and high level of understanding.