بررسي تاثير نوبتي بارش هاي پاييز و زمستان بر عملكرد سالانه ديم با استفاده از شاخص زمان – بارش

Assessment the Effect of Intermittent Rainfall of Autumn and Winter on Annual Dry Farming Yield by Using the Time-Rain Indicator (RTI)

با توجه به محدوديت منابع آب و اين موضوع كه حدود 40 درصد از اراضي جهان به صورت ديم اداره مي شوند، بهبود مديريت زراعت ديم، از جايگاه ويژه اي در جهان برخوردار است. هدف اصلي اين تحقيق، بررسي اثرات و تغييرات بارش بر ميزان عملكرد سالانه گندم ديم، بر پايه ي حداقل تعداد بارش مي باشد. منطقه مورد مطالعه استان همدان بوده و براي پوشش بارش هاي كل استان، 4 ايستگاه هواشناسي واقع در نقاط تحت زراعت ديم، انتخاب شده است. براي بررسي دقيق هر يك از بارش ها، شاخصي جديد تحت عنوان شاخص زمان- بارش معرفي مي گردد كه قابليت بررسي تغييرات توام هر دو عامل زمان و مقدار بارش را بر عملكرد سالانه ديم دارد. با استفاده از شاخص و روابط مولتي رگرسيوني بر پايه آن، ميزان تاثير هر يك از بارش هاي نوبتي بر عملكرد سالانه گندم ديم محاسبه مي شود. نتايج حاكي از اين بود كه استفاده از شاخص زمان- بارش، اثر و تفاوت بين بارش هاي نوبتي را بهتر نشان مي دهد و نيز بر اساس حداقل تعداد بارش در منطقه، بارش هاي صورت گرفته در دو فصل پاييز و زمستان، قابل اعتمادتر و اطلاع از وضعيت و تاثير بارش هاي نوبتي در اين دو فصل، كاربردي تر مي باشد. هم چنين ميزان اهميت بارش ها بر عملكرد سالانه ديم در فصل پاييز و زمستان به اقليم منطقه بستگي دارد.

Regarding to water resources limitation and knowing this matter that about 40% of the worldʹs land is managing by dry farming system, therefore improving management of dry farming system is important issue. This paper is intended to assessment the effects and variations of rainfall on the annual dry farming of wheat, base on the least number of rainfalls. Hamedan state has been chosen as a case study and for covering all rainfalls, four weather station, located in areas under dry farming system have been selected. For best assessment, the new index as indicator of Time-Rain (RTI) has been introduced. This indicator has the combined capabilities of assessing the changes of both factors of time and amount of rainfall on the annual dry farming yield. The effect of each intermittent rainfall on the annual dry farming yield of wheat is calculated by using the multi regression that defined base on the RTI index. The results show, the differences and the effects of each intermittent rainfall have been indicated better by using RTI index. The rainfalls in autumn and winter are more reliable and knowing the effects and impacts of those rainfalls are more practicable. This research also indicates that importance of the autumn and winter rainfalls are depends on the climate of region.