بررسي عوامل موثر بر تقاضاي پول ايران با استفاده از رويكرد ميانگين‌گيري بيزي

Examination of Affecting Factors on Iran’s Demand of Money with Utilizing Bayesian Model Averaging Approach

چكيده بررسي تابع تقاضاي پول با هدف تحليل مسايل كلان اقتصادي و سياست‌گذاري موضوعي با اهميت است. مشخص شدن همه متغيرهاي مهم و تاثيرگذار در تابع تقاضاي پول در كنار ديگر متغيرهاي اقتصادي زمينه لازم را براي موفقيت‌آميز بودن سياست‌هاي اقتصادي فراهم مي‌كند. صورت ظاهري تحقيقات تجربي انجام شده پيرامون تقاضاي پول، حاكي از نوعي پراكندگي در تعيين عوامل موثر بر آن و در نتيجه تفاوت قابل توجه در نتيجه است. عدم ‌اطلاع از متغيرهايي كه توضيح‌دهنده تقاضاي پول مي‌باشند و در نتيجه عدم اطلاع از مدلي كه به درستي تقاضاي پول را توضيح مي‌دهد، شرايط عدم ‌اطلاع مدل را باعث مي‌شوند. در اين تحقيق، بررسي عوامل موثر بر تقاضاي پول ايران در شرايط عدم اطمينان مدل انجام شده است. در اين مقاله از روش ميانگين‌گيري بيزي مدل به دليل ويژگي‌هاي مناسب براي در نظر گرفتن فرض عدم ‌اطمينان مدل استفاده شده است. با برآورد 14000 رگرسيون و ميانگين‌گيري بيزي از ضرايب، متغيرهاي موثر مشخص شدند. دوره زماني مورد بررسي 32 ساله و بين سال‌هاي 1354 تا 1385 مي‌باشد. نتايج به‌دست‌آمده نشان مي‌دهد كه عوامل موثر بر تقاضاي پول عبارتند از: توليد ناخالص ملي، شاخص قيمت كالا و خدمات، نرخ ارز رسمي، كسري بودجه به توليد، متغير وابسته با وقفه و شاخص قيمت كالا و خدمات با وقفه. واژه‌هاي كليدي: تقاضاي پول، عدم اطمينان مدل، رويكرد بيزي، ميانگين‌گيري بيزي، شكنندگي.

Absteract Examination of demand of money and recognition of important factors, is one of the important problems in macroeconomic. Identifying important factors that can affect demand money function, beside other economic factors, guaranty successfulness for economic policies. Semblance of many studies have been carried out to specify factors affecting demand of money, indicate some scattering on choosing important factors ,so results are different. Lack of knowledge about descriptive variables and correct model of money demand, produce wrong model. To avoid a prejudgment on the effective factors of Iran’s money demand (based on a specific theory), Bayesian Model Averaging is utilized. As it is common, this approach is based on the estimation of a regression model for many times (here 14,000) and estimation of coefficients with Bayesian Model Averaging. Data period is between 1976 -2007. Results show that GNP, CPI (consumer price index), formal exchange rate, ratio of budget deficit on GNP, lagged dependent variable and CPI with lagged have significant effects on demand of money. Keywords: Demand of money, model uncertainty, Bayesian approach, Bayesian Model Averaging