ارزيابي كاشت پاييزه اكوتيپ هاي زيره سبز (Cuminum cyminum L.) در شرايط آب و هوايي مشهد

Evaluation of Fall Planting Dates of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes in Mashhad Conditions

به منظور مطالعه واكنش تعدادي از اكوتيپ هاي زيره سبز (Cumin cyminum L.) به تاريخ هاي كاشت پاييزه، آزمايشي در سال زراعي 87-1386 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد به اجرا در آمد. آزمايش به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي و در سه تكرار اجرا شد. در اين آزمايش تاريخ هاي كاشت به صورت فاكتور اصلي در سه سطح (26 مهر، 17 آبان و 8 آذر) و اكوتيپ به عنوان فاكتور فرعي در شش سطح (قاين، خواف، تربت حيدريه، سبزوار، قوچان و RZ19 ) در نظر گرفته شدند. نتايج بررسي ها نشان داد كه اثر تاريخ كاشت، اكوتيپ و اثر متقابل تاريخ كاشت و اكوتيپ بر اجزا عملكرد دانه (درصد بقا ، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر و وزن هزار دانه)، عملكرد دانه و عملكرد زيستي معني دار شد. به طور كلي با تاخير در كاشت (از 26 مهر به 8 آذر) تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، وزن هزار دانه، عملكرد دانه و عملكرد زيستي كاهش يافت. گياهان تاريخ كاشت سوم داراي بالاترين درصد بقاي زمستانه بودند. در كليه صفات مزبور اكوتيپ قاين و RZ19 به ترتيب داراي بيشترين و كمترين مقادير ميانگين ها بودند، با توجه به حصول نتايج مناسب و جهت گسترش كشت پاييزه زيره سبز در نقاط مختلف استان، تداوم اين گونه آزمايش ها توصيه مي شود.

In order to study the effects of fall planting dates on yield and yield components of six cumin (Cuminum cyminum L.) ecotypes an experiment was arranged in a randomized complete block design as a split-plot with three replications during 2007-08 growing season at the Agricultural Research Station of Ferdowsi University of Mashhad. Three planting dates (18 Oct. (first), 8 Nov. (second) and 29 Dec. (third)) and six cumin ecotypes (Torbat heydarieh, Khaf, Sabzevar, Ghaen, Ghoochan and RZ19) were allocated to main and sub plots, respectively. Results showed that the effects of planting dates, ecotypes and interaction effects of planting dates and cumin ecotypes were significant for yield components (winter survival percentage, number of umbel per plant, number of seeds per umbel and 1000-seed weight) and seed yield and biological yield. There was a reduction on yield components (number of umbel per plant, number of seeds per umbel and 1000-seed weight), seed yield and biological yield due to delay planting date from 18 Oct. to 29 Dec. The highest winter survival percentage was achieved on the third planting date. The highest and lowest amount for all of the traits, were achieved in Ghaen and RZ19 ecotypes, respectively. According to the useful results and for the deployment of cumin fall planting in other locations of province, continuation of this study to recommended.