تاثير تنش هاي خشكي و شوري بر خصوصيات مورفوفيزيولوژيك گياه كالارگراس (Leptochloa fusca L. kunth) تحت شرايط كنترل شده

The Effect of Drought and Salinity Stresses on Morphophysiological Properties of Kallar Grass (Leptochloa fusca L. kunth) under Controlled Conditions

خشكي و شوري در بسياري از مناطق جهان از مهم‌ترين عوامل محدود كننده رشد و نمو گياهان به شمار مي‌روند. يك سازوكار مناسب در اين زمينه استفاده از گونه هايي است كه بتوانند در چنين شرايط محيطي از توليد مطلوبي برخوردار باشند. به منظور بررسي تنش هاي خشكي و شوري بر خصوصيات مورفوفيزيولوژيك گياه كالارگراس آزمايشي به صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملا تصادفي با 4 تكرار روي گونه هالوفيت كالارگراس در سال 1388 تحت شرايط گلخانه انجام پذيرفت. سه سطح خشكي (100، 50 و 25 درصد ظرفيت زراعي به ترتيب معادل پتانسيل 33/0-، 4/3- و 2/11- بار) و چهار سطح تنش شوري (هدايت الكتريكي 0، 5، 10 و 20 دسي زيمنس بر متر) تيمارهاي آزمايش را تشكيل دادند. نتايج تحقيق نشان داد كه نشت الكتروليت از سلول‌هاي برگ كالارگراس با كاهش محتواي رطوبت خاك افزايش يافته و در شديدترين تيمار خشكي (FC 25%) با ميانگين 57 درصد به بالاترين مقدار خود رسيد. اين در حالي بود كه تنش شوري در هيچ يك از سطوح باعث افزايش نشت الكتروليتي از سلول‌ها نگرديد. همچنين بيشترين سطوح تيمارهاي شوري و خشكي در اين آزمايش، كمترين مقادير محتواي نسبي آب برگ، وزن خشك ريشه و وزن خشك بخش هوايي را دارا بودند، هر چند كه شدت كاهش آنها در اثر تنش خشكي به مراتب بيش از تنش شوري بود. همچنين بررسي هدايت روزنه اي گياهان مورد مطالعه در اين آزمايش نشان داد كه مقادير اين صفت در تيمار تركيبي خشكي (ظرفيت زراعي50 درصد) و شوري (5 دسي زيمنس بر متر) در مقايسه با شاهد بدون تنش بيش از 60 درصد افزايش يافت. در مجموع، تحمل كالارگراس به شوري بهتر از خشكي بود، بنابراين كشت اين گياه در اراضي داراي آب شور مناسب خواهد بود.

Drought and salinity are the most important limiting factors of plant growth and development in many regions of the world. In this regard, using of species that are able to have higher production in this condition is a suitable strategy. In order to study the effect of drought and salinity stresses on morphophysiological properties of kallar grass (Leptochloa fusca L. kunth), a factorial experiment based on completely randomized design with 4 replications was conducted under greenhouse conditions in 2009. The treatments were drought (100, 50 and 25 percent of field capacity equal -0.33, -3.4, and -11.2 bar, respectively) and salinity (electrical conductivity equal 0, 5, 10 and 20 dS/m). The results showed that electrolyte leakage was increased by reduce of soil water content in the cells and it reached the highest value 57% in severe drought stress (25% FC). Whereas, the different levels of salinity stress didnʹt increase it. The lowest of value of relative water content, root and shoot dry weight also were found in severe drought and salinity stress. However, the value of reduction of them in drought was more than salinity stress. Study on stomatal conductivity showed that it was increased 60 percent in combined stress (50% FC + 5 dS/m) in comparison with control. In total, kallar grass showed more tolerance salinity than drought stress, therefore, it is recommended for planting at saline water conditions.