اثر عمق كاشت و اندازه بذر بر جوانه‌زني و عملكرد شش گونه يونجه يكساله

Effect of Deep of Cultivation and Seed Size on Regeneration and Productivity of Six Species of Annual Medics

عمق كاشت و اندازه بذر يونجه‌هاي يكساله از فاكتورهاي مهمي است كه بر موفقيت جوانه‌زني اين گونه‌هاي گياهي و نيز عملكرد بالا، استقرار مناسب، اصلاح و احيا اراضي كشاورزي و منابع طبيعي تاثيرگذار هستند. اصلاح اراضي كشاورزي و مرتعي به لحاظ كاهش فرسايش خاك و حاصلخيزي و نيز توليد علوفه، امروزه از طريق گونه‌هاي گياهي اصلاح كننده كه توانايي ايجاد اين شرايط را دارند صورت مي‌گيرد. يكي از اين گونه‌هاي گياهي يونجه‌هاي يكساله مي‌باشند كه عمق كاشت و اندازه بذر با استقرار آنها داراي همبستگي بالايي هستند. لذا شناخت عمق كاشت و اندازه بذر از عوامل موفقيت در برنامه اصلاحي اراضي كشاورزي يا مرتعي در يك منطقه مي‌باشد. در اين تحقيق 6 گونه يونجه يكساله كه داراي توانايي خوبي در سازگاري با اقليم، توليد علوفه و افزايش حاصلخيزي خاك هستند، انتخاب شدند. آزمايش به صورت طرح فاكتوريل در قالب پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در طي يك دوره 65 روزه انجام گرفت. ارقام در سه عمق يك، دو و سه سانتيمتري كشت شدند. اندازه بذر به دو دسته بزرگ و كوچك تقسيم شدند (فاكتور A گونه‌ها، فاكتور B عمق كاشت و اندازه بذر). بين اعماق مختلف كاشت گونه‌ها اختلاف معني‌داري وجود نداشت ولي بيشترين تعداد بوته بين بذرهايي كه در عمق يك سانتيمتر كشت شده بود بدست آمد. بين اندازه‌هاي مختلف بذر در ارتباط با توليد ماده خشك و ارتفاع بوته اختلاف معني‌دار وجود داشت و بين گونه‌هاي مختلف و اندازه بذر در ارتباط با تعداد ميانگره اختلاف معني‌دار وجود داشت. ميزان توليد ماده خشك در بذرهاي بزرگ، به طور ميانگين در تمام گونه‌ها 5/4098 كيلوگرم در هكتار است. در حالي كه ميزان توليد ماده خشك به طور ميانگين در تيمارهاي با بذر كوچك 17/3280 كيلوگرم در هكتار بوده است. ارتفاع بوته در تيمارهاي با بذر بزرگ 79/27 سانتيمتر و بذرهاي كوچك 08/21 سانتيمتر است. بذرهاي بزرگتر ميانگره بيشتري را به طور كلي توليد كرده‌اند كه تعداد ميانگره در بذرهاي بزرگ معادل 92/12 و در بذرهاي كوچك 83/11 مي‌باشد.

One of the most important factors which influences high productivity and regeneration of annual medics on the improvement of dry lands and rangelands is the cultivation deep and seed size of annual medics. Nowadays the plant fertilizers can improve dry lands and rangeland by reducing soil erosion and fertilizing the soil as well as the forage production. As plant fertilizers, annual medics have high correlation between their cultivation deep, regeneration, seed size and their growth. So the determination of cultivation deep and seed size are regarded as a main factors for success of improving programs in dry lands and rangeland in a certain region. Chosen for experiment are six species of annual medic which can survive in different climates, produce sufficient forage, and fertilize the soil effectively. The experimental design in two sections: one was a 6×3×3 factorial employing Randomized Complete Block (RCB) with tree replications within 65 days. Tree levels of deep of cultivation chosen for species under study as 1cm, 2cm and 3cm. (factor A: species, factor B: deep). Other section was a 6×3×2 factorial employing (RCB). Two levels of size was big and small size(factor A: species, factor B: size of seed). The results showed that there is no significant difference in the diverse species in tree level of deeps, But there is most plant in 1cm deep of cultivation. Also there is significant difference among diverse size of seeds in the weight of dried forage, height and nodules in species. In big seeds weight of dried forage in all species averagely is 4098/5 kg/Hec. While mean weight of dried forage in small seeds is 3280/17kg/Hec. Height of plant in big seeds and small seeds was 27/79 and 21/08cm respectively. Big seeds produced most nodules which in big seeds was 12/92 and in small seeds 11/83nodules.