نقش كاربري هاي مختلف در ميزان ترسيب كربن خاك (مطالعه موردي: حوزه آبخيز نومه رود شهرستان نور)

The role of different land use on the soil carbon sequestration (Case study: Noumeh Roud watershed, Nour province)

افزايش غلظت دي اكسيد كربن در جو زمين به عنوان اصلي ترين عامل تغييرات اقليمي است كه تغيير در اكوسيستم ها و در نتيجه كاهش تنوع زيستي از عواقب و خسارت ناشي از آن هستند. بنابراين جلوگيري از ورود و كاهش پيش از سطح آستانه تحمل آلايندگي دي اكسيد كربن اتمسفري، امري ضروري به نظر مي رسد. حوزه هاي آبخيز در هر منطقه به عنوان بزرگترين واحدهاي فيزيكي و توپوگرافيك با تنوع اكوسيستم ها از اهميت خاصي برخوردار هستند. خاك، از مهمترين اجزاي اين اكوسيستم ها، در مقياس جهاني سومين منبع ذخيره كربن است و در توازن جهاني كربن و ترسيب مجدد آن نقش به سزايي دارد. به منظور برآورد ترسيب كربن خاك، در حوزه آبخيز نومه رود تحت پنج تيمار شامل ديمزارهاي رها شده، مراتع، جنگل هاي انبوه، جنگل هاي نيمه انبوه و جنگل هاي تنك انتخاب گرديد. نمونه برداري خاك در عمق 30-0 سانتي متري به صورت تصادفي با سه نمونه و يا بيشتر در شبكه هاي يك كيلومتر مربعي (در نقشه توپوگرافي) براي هر كاربري و در مجموع 85 نمونه برداشت گرديد. نمونه ها در هواي آزاد خشك شده و از الك 2 ميلي متري در آزمايشگاه عبور داده شد. اندازه گيري كربن آلي خاك با روش والكي- بلاك انجام گرديد. نتايج نشان داد كه كاربري هاي مختلف اثرات متفاوتي در مقدار ترسيب كربن دارند. به طوري كه در واحد سطح، جنگل هاي انبوه و مراتع به ترتيب بيشترين و كمترين ترسيب كربن را به خود اختصاص دادند. همچنين اعمال مساحت هريك از كاربري ها در مقدار ترسيب كربن در واحد سطح نشان داد كه جنگل هاي انبوه و جنگل هاي تنك به ترتيب بيشترين و كمترين مقدار ترسيب كربن را دارا بودند. هرچند ميزان ترسيب كربن مراتع در واحد سطح ناچيز اما به واسطه وسعت بالا، در اين منطقه از مقدار ترسيب كربن بالايي برخوردار بوده است. به طور كلي مقدار ترسيب كربن خاك در كل سطح اين حوزه آبخيز بيشتر از 311473 تن بوده است.

The increase of carbon dioxide concentration in atmosphere is the main cause of climate changes. That can damage damaging and change the ecosystems and thus the consequence loss biodiversity. Thus, preventing the entry and decreasing atmospheric carbon dioxide is seems essential. Watersheds are important in each region as the largest physical and topographic units with diversity of ecosystems. Soil, one of the main components of these ecosystems, that it is the main sources of stored carbon in global that it has the important role to balance and sequestration of carbon dioxide. In order to estimating of soil carbon sequestration, the Noumeh Roud watershed was selected under five treatments including: abandoned lands, rangelands, dens forest, semi-dense forest and sparse forest. Soil sampling was carried out randomly from0-30 cm depth in three points or more a square-kilometer network (in topographic map) totally eighty five soil samples were selected out in the land use. The soil samples were primarily dried in the free space and it is then sieved under 2 mm in the library. Measuring of organic carbon was done using Walkley-Black method. The results showed the different lands uses have difference effects on the amount of carbon sequestration. So that forests and rangeland had maximum and minimum carbon sequestration in unit area allocated library. Also, the factorial of land use area in carbon sequestration per unite land use have shown that, dense forest and sparse forest were having maximum and minimum carbon sequestration regularity. Although the amount of rangelands carbon sequestration was minimal in area unit, but the extent of these areas on the field, the amount of carbon sequestration has enjoyed high. Overall the amount of carbon sequestration soil in this area has more than 311473 tons.