بررسي نقش دانشگاه در ايجاد سرمايه انساني و ارايه مدل مناسب براي ارتقا نظام آموزش عالي كشور

A Survey on the Role of the University in Human Capital: A Model to Improve Higher Education Systen of Iran

پژوهش حاضر به بررسي ديدگاه اعضاي هيات علمي منطقه 4 دانشگاه آزاد درباره وضعيت موجود دانشگاه در ايجاد سرمايه انساني و ارايه مدل مناسب براي ارتقاي نظام آموزش عالي به روش توصيفي ـ پيمايشي پرداخته است. براي اين منظور ابتدا 40 مولفه از طريق مرور متون پژوهش و بررسي مدل‌ها، نظريه‌ها، چارچوب‌ها و راهبردها در جهان و ايران استخراج شد كه پس از نظرسنجي به 23 مولفه كاهش يافت و مدل براساس مباني نظري و مراحل اجرايي آن تدوين شد. جامعه آماري اين پژوهش اعضاي هيات علمي تمام‌وقت منطقه 4 دانشگاه آزاد استان اصفهان است كه 220 عضو هيات علمي به روش نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌اي انتخاب شد. روايي محتوايي پرسشنامه از طريق اظهار نظر صاحبنظران و پايايي پرسشنامه نيز با استفاده از روش آلفاي كرونباخ محاسبه و در حد مطلوبي برآورد گرديد. براي اعتبارسنجي مدل نيز 30 نفر از متخصصان انتخاب گرديدند. براي تجزيه و تحليل داده‌ها از روش‌هاي آمار توصيفي و آمار استنباطي استفاده گرديد. مهمترين يافته‌هاي پژوهش: 1ـ مطالعه در بررسي نقش دانشگاه در ايجاد سرمايه انساني به 4 مولفه اصلي شامل: اطلاع، دانش، مهارت و تخصص انجاميد. 2ـ در اين بررسي بين مولفه‌هاي اطلاع، دانش، مهارت و تخصص تفاوت معناداري مشاهده گرديد. 3ـ براساس يافته‌ها، زير‌مولفه‌هاي مربوط به اطلاع، دانش، مهارت و تخصص با ميانگين فرضي 3 در وضعيت موجود بيش از سطح متوسط مناسب هستند، همچنين با استفاده از نتايج به‌دست آمده از سوالات اول و دوم پژوهش به ارايه مدل سرمايه انساني در دانشگاه پرداخته شد كه در مجموع مولفه اول، اطلاع با ميانگين نمره 15/3، مولفه دوم، دانش با ميانگين نمره 39/3، مولفه سوم، مهارت با ميانگين نمره 66/3 و مولفه چهارم پژوهش، تخصص با ميانگين نمره 50/3 برآورد گرديد. اين مدل با توجه به مولفه‌هاي به‌دست آمده، به ارتقاي كيفي هرچه بيشتر اعضاي هيات علمي پرداخت و كاستي‌هاي موارد به‌دست آمده را بازسازي و بهبود بخشيد تا سرمايه انساني بتواند به‌عنوان مهمترين عامل تاثيرگذار در ساير منابع در دانشگاه نقش خود را به‌صورت بهينه و اثربخش ايفا نمايد.

The present descriptive survey was an attempt to investigate the role of the university on human capital and to provide a model for improving the higher education system in Iran. To this end, 40 features have been extracted through studying the pertinent literature and reflecting on a variety of models, theories, frameworks, techniques and strategies proposed in Iran and some other countries of the world. These features have then been limited to 23 features from which the model has been formulated and developed based on their theoretical and practical perspectives. The population of this research project encompasses all faculty members at Islamic Azad University in Esfahan (region 4) from which 200 has been drawn by stratified random sampling. At first all university branches were taken as the population and from each faculty a random sample of academic staff were proportionally selected. The validity of the questionnaire has been achieved by giving it to the experts in the field to review and comment upon the content and the features and it was later modified by the researcher. The reliability of the questionnaire, using Cronbach alpha formula. The validity of the model underwent content-related process so that thirty specialists were chosen to judge and validate the proposed model. In the data analysis, the researcher carried out both the descriptive statistics (frequency distribution, mean, SD, variance and percentage) and the inferential statistics (factor analysis, ANOVA, one-variable t-test, independent t-test, and Freedman & Scheffe). The results of this study can be applied, using the obtained features, to improve the performance and qualitative level of faculty members of the universities and also to modify and remedy the obtained pitfalls so that the distance between the present status and the favorite one will be decreased.