بررسي تنوع پذيري در صادرات غير نفتي ايران با معرفي يك شاخص جديد

Diversification in Non-Oil Export of Iran with Introduction of a New Index

ساختار صادراتي يك كشور با گذر از مراحل مختلف توسعه‌يافتگي به تدريج متنوع‌تر مي‌شود و طي زمان در برخي بخش‌هاي اقتصادي تمركز بيشتر و تنوع كمتري مي‌يابد. بر اين اساس، متنوع‌ساختن ساختار توليد يك كشور براي تنوع‌بخشي به امر صادرات و سپس رسيدن به مرحله تخصص صادراتي امري ضروري است. مطالعه حاضر براي بررسي روند تنوع‌پذيري صادرات غيرنفتي كشور ضمن بررسي و محاسبه شانزده شاخص تنوع‌پذيري سه نقطه ضعف اصلي آنها شامل عدم رعايت شروط سازگاري، يكنواختي و همسازي را برشمرده شاخص جديدي را تحت عنوان شاخص تنوع‌پذيري تركيبي براي رفع اين نقاط ضعف معرفي كرده و مورد محاسبه قرار مي‌دهد. نتايج محاسبه شاخص تنوع‌پذيري تركيبي نشان مي‌دهد كه روند صادرات غيرنفتي كشور به لحاظ تنوع‌پذيري به سه دوره روند صعودي شديد طي سال‌هاي (????-????) روند صعودي آرام و رسيدن به نقطه حداكثري طي دوره (????-????) و روند نزولي طي سال‌هاي (????-????) با يك رشد آرام در سال 1388 تقسيم‌بندي مي‌شود.

Transition from different steps of development; cause a country to experience different structure of diversification in various economic sectors. Diversification of production capacities is a necessity for attaining export diversification and export specialty. this study review sixteen indices and emphasis on three drawback of them, Consistency, Monotonicity and Symmetry and introduce and new index Composite Diversification Index for removal of this blind spots. results of computing CDI index show that Iran export diversification can be divided to three intervals containing an intense ascending in (1994-2000), then a smooth increase in "2001-2005" and reaching to the maximum point of the trend, then decreasing trend in (2005-2008) and finally a smooth growth in 2009.