باورهاي معرفت‌شناختي و پيشرفت تحصيلي: نقش واسطه‌اي خودكارآمدي تحصيلي و راهبردهاي ‏يادگيري

Epistemological beliefs and academic achievement: Mediating role of academic self-‎efficacy and learning strategies

يافته‌هاي پژوهشي در سال‌هاي اخير نشان داده است كه راهبردهاي ‏يادگيري و خودكارآمدي تحصيلي از متغيرهاي اثرگذار بر پيشرفت ‏تحصيلي است. اين اثرگذاري هم صورت مستقيم و هم از طريق تعامل با ‏متغيرشناختي باورهاي معرفت‌شناختي تاييد شده است. هدف پژوهش ‏حاضر بررسي رابطه باورهاي معرفت‌شناختي و پيشرفت تحصيلي‎ ‎از طريق ‏نقش واسطهاي خودكارآمدي تحصيلي و راهبردهاي يادگيري بود. در اين ‏پژوهش 342 دانش‌آموز پسر پايه اول متوسطه مدارس دولتي شهرهاي ‏بوستان و گلستان شركت كردند. ابزارهاي مورد استفاده در اين پژوهش, ‏باورهاي معرفت‌شناختي شومر ‏‎(EBS)‎‏, خودكارآمدي تحصيلي‎ ‎جينكز- ‏مورگان ‏‎(MJSES)‎‏ و راهبردهاي انگيزشي يادگيري پينتريچ و دي‌گروت ‏‏(‏MSLQ‏) بود. عملكرد تحصيلي آنان از طريق معدل پايان نيمسال ‏تحصيلي سنجيده شد. تحليل داده‌ها با استفاده از مدل معادلات ساختاري ‏انجام شد. نتايج نشان داد كه اثرات مستقيم باورهاي معرفت‌شناختي، ‏خودكارآمدي تحصيلي و راهبردهاي يادگيري بر پيشرفت تحصيلي ‏دانش‌آموزان مثبت و معنادار و اثر مستقيم و باورهاي معرفت شناختي بر ‏خودكارآمدي تحصيلي و راهبردهاي يادگيري نيز مثبت و معنادار بود. ‏علاوه بر اين، نتايج نشان داد كه باورهاي معرفت‌شناختي و خودكارآمدي ‏تحصيلي بر پيشرفت تحصيلي اثر غيرمستقيم دارد و اثرات كل باورهاي ‏معرفت‌شناختي، خودكارآمدي تحصيلي و راهبردهاي يادگيري بر پيشرفت ‏تحصيلي دانش‌آموزان نيز معنادار بود. در اين پژوهش، مدل واسطه‌اي تاييد ‏شد. بدين معني كه باورهاي معرفت‌شناختي، خودكارآمدي تحصيلي و ‏راهبردهاي يادگيري در رابطه بين باورهاي معرفت شناختي و پيشرفت ‏تحصيلي نقش واسطه‌اي داشت.‏

In recent years Research findings show learning ‎strategies and academic self-efficacy to be among the ‎most effective variables on academic achievement. These ‎effects have been verified directly as well as through the ‎interaction with cognitive variable of epistemological ‎beliefs. The aim of the presemt study was to investigate ‎relationship between epistemological beliefs and ‎academic achievement via the intermediary role of ‎learning strategies and academic self-efficacy. 342 high ‎school freshmen were selected using random cluster ‎sampling in the cities of Boostan and Golestan. They ‎responded to three scales of Schumer’s epistemology ‎beliefs (EBS), Morgan & Jinks’ Academic Self- Efficacy ‎‎(MJSES), and Pintrich & De Grootʹs Motivated ‎Strategies for Learning. Students’ Academic ‎Achievement was assessed by academic semester GPA. ‎Structural Equation Model (SEM) was used to analyze ‎the data. The results indicated that the direct effect of ‎epistemological beliefs and academic self-efficacy, ‎learning strategies on academic achievement was ‎positive significant and direct effect of epistemological ‎beliefs on academic self-efficacy and learning strategies ‎was positive significant. Moreover, result showed ‎indirect effect of epistemological beliefs and academic ‎self-efficacy on academic achievement was positive ‎significant and total effect of epistemological beliefs and ‎academic self-efficacy, learning strategies on academic ‎achievement was significant. In this study, perceived ‎academic self-efficacy and learning strategies on the ‎relationship between epistemological beliefs and ‎academic achievement have a mediator effect.‎