اثر افزايش غلظت دي اكسيد كربن بر رشد و توانايي رقابتي سويا و ارزن با علف‌هاي هرز سلمه تره و تاج خروس

Effect of CO2 enrichment on growth and competitiveness ofsoybean and millet against lambs quarters and pigweed

به‌منظور بررسي اثر افزايش غلظت CO2 بر رشد و توانايي رقابتي درون گونه‌اي و بين گونه‌اي سويا (Glycine max) و ارزن (Panicum miliaceum) در برابر علف‌هاي‌هرز سلمه‌تره (Chenopodium albam) و تاج خروس (Amaranthus retroflexus) آزمايشي با استفاده از دو غلظت معمولي (350 پي‌پي‌ام) و افزايش يافته (700 پي‌پي‌ام) انجام شد. گياهان به‌صورت خالص و مخلوط در قالب طرح كاملاً تصادفي به صورت فاكتوريل در شرايط كنترل شده كشت شدند. نتايج نشان داد كه با افزايش غلظت CO2، شاخص كلروفيل در تمام گونه ها بين 6 تا 30 درصد افزايش يافت اما در گونه‌هاي سه كربنه در حال مخلوط به‌طور ميانگين 20 و در چهار كربنه ها 12 درصد افزايش يافت. با افزايش CO2 وزن ريشه، وزن برگ و وزن ساقه در گونه هاي سه كربنه به‌طور ميانگين به‌ترتيب 75/0، 61/2 و 43/2 گرم افزايش يافت، در حالي‌كه در گونه هاي چهار كربنه اين مقادير به‌ترتيب 04/0، 18/1 و 40/0 گرم بود. در گونه هاي چهاركربنه در غلظت CO2 افزايش يافته و در كشت مخلوط با سه كربنه، وزن خشك اندام‌هاي هوايي كاهش يافت. مقايسه توانايي رقابتي بر اساس عملكرد نسبي (PRY) گياهان نشان داد كه با افزايش CO2، PRY سويا 9/8 و 6/9 درصد به‌ترتيب در برابر ارزن و تاج خروس افزايش يافت در حالي ‌كه در ارزن در برابر گياهان سه كربنه تا 36 كاهش يافت. اين امر نشان مي‌دهد برهمكنش گياه زراعي- علف هرز به شدت تحت تغييرات غلظت CO2 قرار مي‌گيرد.

In order to study the effects of CO2 enrichment on growth and competitiveness of soybean (Glycine max) and millet (Panicum miliaceum) against redroot pigweed (Amaranthus retroflexus) and lambsquarter (Chenopodium albam) an experiment was conducted using two CO2 concentrations (350 and 700 ppm). For evaluating effects of CO2 variation on inter-and intra-specific competition plants were grown in monoculture and intercropping in greenhouse as factorial experiment based on the completely randomized design. The results indicated that with increasing CO2, chlorophyll index increased in all species but in average higher increase observed in C3 plants in mixture (20% increase) compare to C4 plants (12% increase). By increasing CO2 concentration root weight, leaf weight and stem weight in C3 species increased 0.75, 2.61 and 2.43 g respectively while, in C4 species these values were 0.04, 1.18 and 0.40 g respectively. Shoot dry weight of C4 species decreased in competition with C3 in high CO2 concentration. Comparison of plants PRY indicated that by increasing CO2 concentration soybean PRY increased by 8.9 and 9.6 against millet and pigweed respectively while, millet PRY decreased against C3 plants. This means that competition interaction of crop-weed could be affected by variation of CO2 in environment