استفاده از روش عكسبرداري زميني براي اندازه گيري پوشش سطح خاك و تراكم گياهان مرتعي (مطالعه موردي: زيرحوزه ميناوند و فشندك طالقان)

Using photographic method for ground cover and range plant density measurement (Case study: Minavand and Fashandak watershed in Taleghan)

براي اندازه گيري پوشش و تراكم كه در بسياري از برنامه هاي مديريتي مراتع كاربرد دارند، روش هاي مختلفي مورد استفاده قرار مي گيرند. معرفي روشي مناسب كه بتواند حجم عمليات صحرايي و هزينه ها و قضاوت هاي كارشناسي را كاهش داده و در عين حال داراي دقت كافي باشد، در مطالعات مرتعداري داراي اهميت ويژه اي مي باشد. با توجه به گسترش استفاده از تكنولوژي نرم افزارهاي مختلف آناليز تصاوير، در اين مطالعه امكان استفاده از روش عكسبرداري به منظور برآورد پوشش سطح خاك و تراكم گياهان مرتعي مورد بررسي قرار گرفت. براي انجام اين مطالعه 4 تيپ گياهي (دو تيپ علفزار و دو تيپ بوته – علفزار) در منطقه طالقان انتخاب شد. اندازه گيري پوشش با دو روش نظري و عكسبرداري و اندازه گيري تراكم با دو روش مستقيم و عكسبرداري انجام گرفت. اين اندازه گير ي ها در كوادرات‌هاي 1 متر مربعي به تعداد 60 عدد در طول 6 ترانسكت 200 متري انجام گرفت. تفسير عكس هاي تهيه شده از پلات ها توسط نرم افزار Arc View انجام گرفت. تجزيه و تحليل داده ها بوسيله نرم افزار SPSS و آزمون t جفتي انجام شد. بطور كلي با توجه به نتايج اين مطالعه مي توان بيان كرد كه در جوامع گياهي بوته - علفزار مي توان از روش عكسبرداري براي اندازه گيري پوشش سطح خاك مراتع استفاده كرد. ولي در استفاده از اين روش براي برآورد پوشش تاجي در جوامع علفزار، براساس مقدار تفاوتي كه بين دو روش وجود دارد و مقدار دقت و هدف از اندازه گيري اين فاكتور، مي توان در مورد استفاده از اين روش تصميم گيري كرد. همچنين نتايج اين مطالعه نشان مي دهد كه بين دو روش مستقيم و روش عكسبرداري براي تعيين تراكم بيشتر گونه ها با اطمينان 95 درصد اختلافي معني داري وجود ندارد. بنابراين مي توان براي تعيين تراكم در رويشگاه هاي شبيه به منطقه مورد مطالعه اين تحقيق، از روش عكسبرداري استفاده كرد.

Ground cover and plant density data are required for many management plans in rangeland utilization. Introducing a proper method with low field work and costs and expert biases in addition an adequate accuracy, is important. In this study according to development of usage of new softwares for digital image analysis, possible use of photographic method for measurement of ground cover and plant density was investigated. To conduct this study four vegetation types (two grasslands and two grass- shrub lands) in Taleghan region were selected. In other to measure ground cover, ocular and photographic methods and for plant density measurement direct (counting) and photographic methods were used. Data were collected within 60 plots of 1 m2 along 6 transects 200 m in each sites. Interpretation of pictures of plots was done using Arc View software. Data analysis was done by SPSS software using paired t test. Generally, the results of this study showed that photographic method for measurement of ground cover in grass- shrub communities is applicable. But in grassland communities for measurement of canopy cover, based on variance between two methods and precision and aim of research, application of photographic method should be with care. In addition the results showed that, there were not significant different between density estimated by two methods (P < 0.05). Then photographic method could be used for density measurements in similar vegetation communities.