تغييرات آهن، روي، مس و منگنز قابل استخراج با DTPA پس از غرقاب و كاربرد لجن فاضلاب و كود دامي در دو خاك مختلف

Changes in DTPA Extractable Copper, Iron, Manganese and Zinc Following Waterlogging and Application of Sewage Sludge and Animal Manure in Two Different Types of Soil

اثر غرقاب، لجن فاضلاب و كود دامي بر غلظت Fe، Mn، Cu و Zn قابل استخراج با DTPA (قابل جذب) در دو خاك مختلف بررسي گرديد. آزمايش به صورت فاكتوريل و در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه فاكتور شامل مدت غرقاب در شش سطح (0، 1، 3، 7، 15، 30 روز)، منبع كود آلي در سه سطح ( شاهد، كود دامي، لجن فاضلاب)، نوع خاك در دو سطح (يك خاك قليايي شن لومي و يك خاك اسيدي رسي) و با دو تكرار در شرايط آزمايشگاهي انجام شد. كود دامي و لجن فاضلاب به طور مساوي و به ميزان 30 گرم بر كيلوگرم خاك افزوده شدند. در طول دوره غرقاب، آبي به ارتفاع 3 سانتي متر روي سطح خاك نگهداري شد. نتايج نشان داد كه با افزايش مدت غرقاب، Fe و Mn قابل استخراج با DTPA هر دو خاك در تمامي تيمارها به طور معني داري افزايش يافت و ميزان افزايش در خاك اسيدي رسي بيشتر از خاك قليايي شن لومي بود. پس از غرقاب، در تمامي تيمارها به استثناي تيمار شاهد در خاك اسيدي رسي، سرعت احياي Mn بيشتر از Fe بود. با افزايش مدت غرقاب، Cu و Zn قابل استخراج با DTPA هر دو خاك در تمامي تيمارها به طور معني داري كاهش يافت و ميزان كاهش در خاك رسي اسيدي بيشتر از خاك شن لومي قليايي بود. افزودن كود دامي و لجن فاضلاب به هر دو خاك، Cu، Fe، Mn و Zn قابل استخراج با DTPA را افزايش داد و ميزان افزايش بستگي به مدت غرقاب داشت. ميان مدت غرقاب و غلظت Cu، Fe، Mn و Zn قابل استخراج با DTPA در تمامي تيمارها و در هر دو خاك روابط رگرسيوني معني داري مشاهده گرديد. pH خاك قليايي در تمامي تيمارها پس از غرقاب افزايش يافت. pH خاك قليايي پس از كاربرد كود دامي افزايش ولي پس از كاربرد لجن فاضلاب كاهش يافت.

The effects of waterlogging, sewage sludge and animal manure on the concentrations of DTPA extractable copper, iron, manganese and zinc were investigated in two different types of soil. A factorial experiment based upon a completely randomized design of two replications containing duration of waterlogging at six levels (0, 1, 3, 7, 15, 30 days), source of organic fertilizer at three levels (control, animal manure, sewage sludge) and soil type at two levels (one alkaline loamy sand soil and one acidic clay soil) was carried out under laboratory conditions. Equal quantities of animal manure and sewage sludge, at a rate of 30 grams per kilogram of soil, were added. During waterlogging period, the water level was maintained 3 cm above the soil surface. The results showed that by increase in the duration of soil waterlogging, the DTPA extractable Fe and Mn in both soils and for all treatments increased significantly with the degree of increase in acidic clay soil being more than that in alkaline loamy sand soil. Following waterlogging, manganese reduction rate was more than iron in acid clay soil for all treatments except control. By increasing the duration of soil waterlogging, the DTPA extractable Cu and Zn for both soils and in all treatments decreased significantly with the level of decrease in acidic clay soil being higher than that in the alkaline loamy sand soil. By application of sewage sludge and animal manure, the DTPA extractable Cu, Fe, Mn, and Zn in both soils increased significantly with the level of increase being dependent on the duration of soil waterlogging. There existed significant regression equations between the duration of soil waterlogging and concentrations of DTPA extractable Cu, Fe, Mn, and Zn in both soils and for all treatments. Following waterlogging, the pH in an alkaline soil increased for all the treatments. The pH in an alkaline soil increased following the application of animal manure while being decreased following application of sewage sludge.