اثر رقم و تراكم بوته با تغيير فاصله رديف‌هاي كشت بر برخي ويژگي‌هاي كمي و كيفي كلزا (.L napus Brassica) در منطقه جيرفت

Effect of cultivar and plant density by change of row spacing on some of the quantitative and qualitative characteristics of canola (Brassica napus L.) in Jiroft region

به منظور بررسي اثر رقم و تراكم بوته (با تغيير فاصله بين رديف‌هاي كاشت) بر برخي از ويژگي‌هاي كمي‏ و كيفي كلزا آزمايشي به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب بلوك‏هاي كامل تصادفي در چهار تكرار در مركز تحقيقات كشاورزي جيرفت به اجرا درآمد. در اين تحقيق تراكم بوته در چهار سطح (40، 50، 5/66 و 100 بوته در مترمربع) با تغيير فواصل بين رديف شامل 20، 30، 40 و 50 سانتي‌متر به عنوان عامل اصلي و ارقام (هايولا 308، هايولا 401 و ساري‌گل) به عنوان عامل فرعي مورد بررسي قرار گرفتند. صفات ارتفاع بوته، اجزاي عملكرد شامل تعداد خورجين در بوته، تعداد دانه در خورجين، تعداد شاخه‌هاي فرعي در هر بوته، وزن هزار دانه و عملكرد دانه با رطوبت 12 درصد، درصد روغن و عملكرد روغن اندازه‌گيري شد. نتايج بررسي‌هاي انجام شده نشان داد كه اثر متقابل رقم و تراكم بر تعداد خورجين در بوته، تعداد دانه در خورجين، تعداد شاخه‌هاي فرعي در بوته، وزن هزار دانه، عملكرد دانه، ارتفاع بوته و عملكرد روغن معني‏دار بودند. بيشترين ميزان عملكرد دانه و روغن از تراكم 40 بوته در مترمربع (فاصله بين رديف‌هاي كاشت 50 سانتي‌متر) و رقم هايولا 308 به ترتيب با ميزان‌هاي 2393 و 1053 كيلوگرم در هكتار به دست آمد. تراكم 40 بوته (فاصله بين رديف‌هاي كاشت 50 سانتي‌متر) در مترمربع داراي بيشترين تعداد دانه در خورجين بود. بالاترين درصد روغن از رقم هايولا 308 با ميانگين 38/44 درصد به دست آمد.

Investigation on the effect of variety and plant density by change of row space on some of the quantitative and qualitative characteristics of Canola (Brassica napus L.) in Jiroft region, had conducted in agricultural research center field in split plot laid out in randomized complete block design with four replications. Four plant densities (including 40, 50, 66.5 and 100 plants/m2 by change the row space including 20, 30, 40 and 50 cm as the main plot) and three varieties (including Hyola 308, 401 and Sarigol as the sub plot) had evaluated in this research. The trait consist of plant height, yield components (pods per plant, seed per pods, sub branches in plant and 1000 grains weight), grain yield by 12 percent moisture and percentage of oil yield was evaluated. The results showed that there is a significant difference between varieties in plant height, pods per plant, and seed per pods, sub branches in plant, 1000 grains weight, grain yield and percentage of oil yield. The highest performance of grain and oil yield had gained in the first density (40 plants in m2) or (50 cm planting row space) and Hyola 308 by amounts of 2393 and 1053 Kg per hectare respectively. The maximum number of grain in pods in plant took in 40 plants in m2 (50 cm planting row space). The highest amount of oil percentage was achieved from Hyola 308 with average of 44.38%.