ارزيابي كيفيت بصري فضاهاي آموزشي بر اساس ترجيحات استفاده كنندگان(مطالعه موردي: دانشگاه سيستان و بلوچستان)

Evaluating Visual Quality of Educational Campus Based on Users Preferences: The Case of Sistan and Balouchestan University, Iran

امروزه هدف از ارزيابي كيفيت بصري منظر، تعيين و مشخص كردن شاخص‌ها و معيارهايي است كه از طريق آنها بتوان مناظر را حفاظت، احيا، و يا بازسازي كرد. در واقع از اين طريق مي‌توان مناظري را كه از لحاظ زيبايي شناختي مناسب هستند، حفظ كرده و در صورت لزوم مناظري را ترميم و احيا كرد. تجزيه و تحليل روابط ميان كيفيت بصري و ويژگي‌هاي ساختاري منظر روشي موثر در انجام تحقيقات ادراكي است. به طور كلي مطالعاتي كه بر پايه معيارهاي زيبايي شناختي در منظر انجام مي‌گيرد، در پي تعيين زيبايي يا تعالي آن نيستند بلكه در جست و جوي استخراج ترجيحات زيبايي استفاده كنندگان از منظر هستند. اين مطالعات با دو رويكرد صورت مي‌گيرد. در رويكرد اول مطالعه بر پايه عوامل قابل اندازه‌گيري عيني و بررسي ارتباطات متقابل ميان آنها و در رويكرد دوم مطالعه بر پايه شناخت عوامل ادراكي مشاهده گران (استفاده گنندكان) صورت مي‌گيرد. در اين تحقيق، رويكرد دوم مورد مطالعه قرار مي‌گيرد و قصد دارد با رويكرد برنامه‌ريزي و طراحي مشاركتي به توصيه‌ راهبردها و راهكارهايي براي ارتقاي كيفيت بصري منظر دانشگاه سيستان و بلوچستان دست يابد. بدين منظور با رويكردي ذهني به زيبايي‌شناسي منظر براي ارزيابي كيفيت بصري و ارتباط آن با جنبه‌هاي ادراكي منظر براساس ترجيحات استفاده كنندگان پرداخته شده است. براي تعيين معيار‌هايي كه استفاده‌كنندگان در ارزيابي زيبايي، يا نازيبايي منظر مد نظر قرار مي‌دهند، ضمن تهيه پرسشنامه، از روش‌ طبقه‌بندي كيفيت بصري (Q-sort) استفاده شده است. در انتها پيشنهادها و راهبردهايي به‌منظور ارتقاي، ساماندهي و بهتر كردن منظر محوطه دانشگاه ارايه شده است.

Nowadays, the aims for assessing visual quality of landscape are to define and determine certain criteria and factors that can be used for conservation, rehabilitation and renovation of landscapes as well as determining whether a landscape is aesthetically appropriate or not. By this way, landscapes with aesthetic values are conserved and the rest are amended. Analyzing the relations between visual characteristic and landscape structural features is one of the most effective methods in fulfilling landscape perception research. Overall, research based on aesthetic criteria in landscape, are in search of deriving users preferences from landscapes. These research are conducted through two approaches, in the first approach, landscape study is based on measurable factors and the relations between them, while the second approach is rather based on recognition of users perception factors. The second approach is used in this research while it intends on using participatory planning and designing in order to suggest design and strategies for enhancing the visual quality of Sistan and Baloochestan University landscape. Users preferences criteria in order to evaluate landscape visual quality is used. For determining criteria which users use to evaluate the quality of landscape, a questionnaire survey is conducted using the quality sort method in this research. Finally, suggestions, solutions and strategies are provided in order to promote the visual quality of university landscape.