بررسي تاثير برنامه پيشگيري از اعتياد «شادي» بر رفتارهاي پرخطر (اختلال سلوك و اختلال رفتار مقابله اي) نوجوانان در معرض خطر مصرف مواد مخدر

Reviewing the Impact of Addiction Prevention program (Cheer) on Hazardeous Behavior of Juvenile Prone to Drug Abuse hazards

هدف پژوهش حاضر طراحي، ارزيابي و اجراي دوره آموزشي پيشگيري از سو مصرف مواد «شادي» براي نوجوانان در معرض خطر و بررسي تاثير اين الگو بر رفتار هاي پرخطر (اختلال سلوك و اختلال رفتار مقابله اي) ايجاد كننده اختلال سو مصرف مواد مخدر بود. فرضيه پژوهشي اين بود كه الگوي پيشگيري «شادي» بر كاهش اختلال هاي سلوك و اختلال رفتار مقابله اي (لجبازي) و به طور كلي اختلال هاي رفتاري به عنوان عوامل خطر براي سو مصرف مواد مي پردازد. جهت طراحي دوره، نظريه هاي سو مصرف مواد، پيشگيري، الگوهاي پيشگيري، منابع مرتبط و نظرات متخصصان مورد بررسي قرار گرفت و با توجه به پيشينه نظري و تجربي پژوهش، دوره مذكور طراحي و تدوين شد و مورد تاييد ده نفر از اساتيد روان شناسي (با مدرك دكترا و با تجربه كار آموزشي در زمينه ي پيشگيري از سو مصرف مواد) رسيد. توافق داوران در مورد دوره مذكور بيانگر آن است كه دوره طراحي شده از روايي لازم براي اجرا برخوردار مي باشد. نمونه مشاركت كننده در پژوهش به شيوه تصادفي انتخاب شد. الگوي طراحي شده بر روي گروه آزمايش (15 نفر) به اجرا در آمد و گروه كنترل (15 نفر) كاربندي دريافت نكرد. طرح پژوهشي از نوع پيش آزمون – پس آزمون با گروه كنترل بود. پرسشنامه سنجش مبتني بر تجربه آخنباخ (ASEBA) به منظور سنجش اختلال سلوك و اختلال رفتار مقابله اي بر روي گروه هاي آزمايش و كنترل به اجرا در آمد. الگوي طراحي شده به مدت شانزده هفته به اجرا در آمد. در نهايت، داده ها با استفاده از تحليل كوواريانس مورد بررسي قرار گرفت. نتايج پژوهش نشان داد كه تفاوت معناداري در اختلال سلوك و اختلال رفتار مقابله اي در گروه آزمايش نسبت به گروه كنترل مشاهده شد و دوره مذكور اثر معناداري بر كاهش اختلال هاي سلوك و تضادورزي داشته است. الگوي پيشگيري «شادي» مي تواند در سطح گسترده اي به عنوان پيشگيري اوليه از مصرف مواد در نوجوانان كاربرد داشته باشد.

The present research aims at designing, evaluating and implementing drugsʹ abuse prevention training courses (cheer) for juvenile prone to hazard ,and reviewing the impact of the pattern on hazardous behavior (behavior anomaly and comparative behavior anomaly) leading to drug abuse. The research hypothesis argues that prevention pattern deals with reduction of behavior anomaly and counter- behavior anomaly and counter- behavior anomaly, and in general as hazard factors for drug abuse. Drug abuse theories, prevention, prevention patterns, relevant resources and expertsʹ comments reviewed for designing the program. With respect to theoretical and experimental background of the research the above-mentioned program designed and developed, and it was confirmed by ten psychology professors holding PhD degree as well as relevant experience in terms of drugs abuse prevention. Agreement of referees on the content of the program indicates that the designed pattern is reliable enough to be conducted. The contributor sample in the research selected randomly. The designed pattern implemented trially on 15 individuals, and control group did not receive anything in this regard. The research projects were of «preand ante-test» type with control group. Assessment questionnaire based on Achenbach System of Empirically Based Assessment (ASEBA) conducted to assess behavior anomaly and counter-behavior anomaly on trial and control groups. The designed pattern implemented for sixteen weeks. Finally, the data reviewed through using covariance analysis. Results of the research implies that there is a significant difference between behavior anomaly and counterbehavior anomaly in trial group compared with control group, and the aforesaid period has had significant impact on reducing behavior anomaly and conflict. Prevention pattern (Cheer) may be applicable in a wide range as initial step for preventing juvenile from drug abuse.