محوطه‌هاي عصر سنگ دشت ايذه: شناسايي و تحليل مكاني

Settlements of Izeh Plain in Stone Age: Characterization and Topographical Analysis

دشت ايذه،‌ دشتي رسوبي واقع در شمال شرقي استان خوزستان است كه در سال 1386 طي بررسي‌هاي سطحي آن تعداد 54 محوطه فراپارينه‌سنگي و اوايل نوسنگي در آن كشف شد. هنري رايت، كه پيش از انقلاب اين محوطه را مورد بررسي قرار داده‌ بود، اشاره مي‌كند كه تنها 30 درصد از كوهپايه‌ها را به صورت كامل بررسي كرده‌اند و بنابراين امكان به دست آوردن «الگوي استقرار» (settlement pattern) در دوره فراپارينه‌سنگي را نداشته‌اند. پس از انقلاب نيز در بررسي‌هايي كه در مناطق اطراف دشت ايذه صورت گرفت تعدادي از محوطه‌هاي عصر سنگ كشف شد. تحليل‌هاي مكاني محوطه‌هاي كشف شده در بررسي 1386 و نگاهي به چشم‌انداز زيستي منطقه نشان مي‌دهد كه وجود دو درياچه كه در حوزه آبريز داخلي دشت ايذه شكل گرفته‌ است و جريان‌هاي فصلي همگي از اطراف دشت ايذه به داخل اين دو درياچه سرازير مي‌شود، به همراه ويژگي‌هاي زمين‌شناختي منطقه كه منجر به شكل‌گيري غارها و اشكفت‌هاي فراوان در منطقه شده است، عوامل بسيار مهمي در شكل‌گيري محوطه‌هاي عصر سنگ محسوب مي‌شده است.

Izeh Plain is a sedimentary plain situated at northeastern part at Khuzestan Province, Iran where according to some partial investigations carried out in 2007, 54 settlements from Epipalaeolitic and early Neolithic ages were discovered there. Henry Wright, who had explored throughout this settlement before Islamic Revolution, implies that only 30 percent of piedmonts were completely investigated and as a result it was not possible for them to access Settlement Pattern in Epipalaeolithic age in this area. After Islamic Revoultion, within several explorations that conducted in areas surrounding Izeh Plain, some of settlements from Stone Age were discovered. Topographical analyses done on the discovered settlements during exploration in 2007 and looking at ecological perspective of this region indicate that the presence of two lakes that have formed within internal basin in Izeh Plain as well as all seasonal streams which flow into these two lakes from outskirt of Izeh Plain plus geological characteristics of this region that led to formation of several caves and dales in this area are considered as very important factors in formation of settlements from Stone Age.