اعتبار شرط انفساخ و شرايط تحقق آن

Contract Termination Clause and Conditions

نويسندگان قانون مدني ايران در تدوين مقررات آن، بيشتر از منابع فقهي و حقوق فرانسه الهام گرفته‌اند. در ماده 1234 قانون مدني فرانسه، در بين اسباب سقوط تعهد، نهاد حقوقي با عنوان «شرط فاسخ» پيش‌بيني شده است. ماده 264 قانون مدني ايران كه به بيان اسباب سقوط تعهد مي‌پردازد، منطبق با ماده1234 قانون مدني فرانسه است، اما ذكري از شرط انفساخ بعنوان يكي از اسباب سقوط تعهد نشده است. سوالي كه مطرح مي‌شود اين است كه آيا شرط انفساخ با نظام حقوقي ايران سازگاري نداشته كه صراحتاً مورد پذيرش قرار نگرفته است؟ با تحليل موضوع و بررسي آن در فقه، به نظر مي‌رسد كه اگر چنين شرطي به صورتي در عقد درج شود كه سبب جهالت و غرر در معامله نشود، اصولاً نبايد با مباني نظام حقوقي ايران منافات داشته باشد. در اين مقاله، صحّت و اعتبار شرط انفساخ در فقه اماميه و حقوق موضوعه ايران و شرايط تحقق آن مورد بررسي قرار مي‌گيرد.

The Iranian civil code is mostly influenced by juristic sources and French law. In the article 1234 of French civil code, a legal institution entitled “terminator condition” is included in the causes of discharge of an obligation. The article 264 of Iranian civil code, which deals with description of causes of discharge of an obligation, corresponds to the article 1234 of French civil law. However, it does not mention contract termination clause as one of causes of discharge of an obligation. A question is posed, then, that whether contract termination clause is not in conformity with the Iranian civil code that it is not explicitly accepted. Analysis of the subject and investigation in jurisprudence indicate that should such condition be included in the contract in such a way that it may not cause ignorance with regard to the contract conditions, it would not principally contradict Iranian legal system. The present essay deals with validity of contract termination clause in Shiite jurisprudence and Iranian civil law as well as conditions of its actualization