اثر مديريت تلفيقي علف‌هاي هرز بر عملكرد و اجزاي عملكرد سورگوم جارويي

Effect of integrated weed management on yield and yield components of broom corn (Sorghum biocolor L.)

به منظور بررسي اثر استفاده از علف‌كش و وجين بر عملكرد سورگوم جارويي، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در تابستان 1387 در شهرستان ميانه استان آذربايجان شرقي طراحي و اجرا گرديد. تيمارهاي آزمايشي شامل نوع علف‌كش در سه سطح (فورام سولفورون، توفوردي+ ام سي پي آ و بروموكسنيل+ ام سي پي آ)، غلظت علف‌كش در سه سطح (غلظت توصيه شده براي مزارع ذرت، 25 درصد بيشتر و 25 درصد كمتر از غلظت توصيه شده) و وجين در دو سطح (وجين و عدم انجام وجين) بودند. نتايج نشان داد كه همه تيمارهاي آزمايشي اثر بسيار معني داري در افزايش عملكرد بيولوژيكي سورگوم داشتند و عملكرد دانه نيز در تيمارهاي نوع علفكش و وجين معني دار بود، ولي اثر غلظت علف‌كش معني دار نگرديد. علف كش فورام سولفورن با 57/42 درصد و 73/37 درصد، به ترتيب بيشترين ميزان افزايش عملكرد بيولوژيكي و عملكرد دانه را در بين علف‌كش هاي آزمايشي داشت. تيمار وجين نيز تاثير معني داري در افزايش ميزان عملكرد بيولوژيكي و عملكرد دانه داشت. نتايج ارزيابي صفات شاخص برداشت و شاخص بهره‌وري خوشه نيز حاكي از معني دار بودن اثر تيمارهاي آزمايشي بود. علف‌كش فورام سولفورون بيشترين تاثير را در كنترل علف‌هاي هرز داشت و اجراي وجين در مقايسه با عدم اجراي آن، باعث افزايش صفات شاخص برداشت و شاخص بهره‌وري خوشه گرديد. بيشترين تعداد خوشه چه، تعداد دانه و وزن خوشه در متر مربع (به ترتيب 3270 خوشه چه، 117500 دانه و 2990 گرم) از تيمار علف كش فورام سولفورن به دست آمد. تيمار اعمال وجين نيز با3030 خوشه چه، 118900 دانه و 3090 گرم در متر مربع براي صفات مذكور نسبت به تيمار عدم وجين، برتري معني‌داري داشت. بر اساس نتايج اين آزمايش، استفاده از علف‌كش فورام سولفورون با 4/61 سانتي متر و 3/66 گرم، به ترتيب بيشترين طول خوشه و وزن ساقه را كه از صفات مهم گياهي در توليد سورگوم جارويي محسوب مي‌شوند، توليد كرد. تيمار اعمال وجين نيز در افزايش صفت طول خوشه با 3/58 سانتي متر، بهتر از عدم وجين بود.

The experiment was carried out as factorial in randomized complete block design with three replications to evaluate of the best combination of weed management practices on yield and yield components of broomcorn in Mianeh region, East Azarbaijan, Iran, in the summer of 2008. Treatments included; herbicides; Foramsulfuron, Bromoxynil+MCPA and 2,4-D+MCPA, application doses; recommended dose, 25% less and 25% more than recommended dose and weeding (with or without weeding). Results indicated that all Treatments had significantly effect on biological yield and grain yield of sorghum. Effect of herbicide and weeding was also significant, Application of Foramsulfuron produced highest biological and grain yields by 42.57% and 37.73%, respectively. Biological and grain yield was higher in weeding in comparison with non-weeding. Results indicated that all treatments had significant effect on harvest index and panicle emergence. Application of Foramsulfuron had the highest harvest index and panicle emergence, and was higher in weeding.