عصر مفرغ قديم در شرق زاگرس مركزي - ايران

Early Bronze Age at Eastern Zagros, Center of Iran

يكي از مشخصه هاي فرهنگي شرق زاگرس مركزي در هزاره سوم و دوره مفرغ قديم گسترش زيستگاههاي مربوط به فرهنگ يانيق در اين ناحيه است. در بررسي ميداني 1387در دشتهاي محدوده شرق زاگرس مركزي واقع در حوضه الوند ما توانستيم بيش از 90 زيستگاه مربوط به دوره مفرغ قديم را شناسايي نماييم. بر اساس تجزيه وتحليل داده هاي بدست آمده از اين بررسي در محيط نرم افزار GIS و با استفاده از روش هاي آماري رابطه بين موقعيت هر زيستگاه با عوامل محيطي مورد ارزيابي قرار گرفتند. بر اين اساس طراحي مدلي توانستيم برخي از زمينه هاي ايجاد استقرارها ي دوره مفرغ قديم منطقه و همچنين رابطه بين زيستگاهها را با راههاي باستاني بين فلات ايران وبين النهرين كه در هزاره سوم ق.م از اين منطقه عبور ميكرده است را بيان نماييم .به كارگيري نرم افزار GIS به ما اين امكان را داد تا علل بسياري از جابجاييهاي استقراري دوره مفرغ قديم را بر اساس مدارك باستان روشن نموده و بدين ترتيب الگوهاي استقراري آنها را تشريح نماييم . بعنوان نتيجه اين تحقيق مي توان نوعي سيستم شبه كوچروي وكشاورزي ديم را در مقياس محدودي به عنوان سيستم اقتصادي مردمان مفرغ قديم اين منطقه پيشنهاد نمود.

One of the cultural characteristics of eastern zone at central part of Zagros Range during 3rd millennium BC and at early Bronze Age is the extension of the related habitats to Yaniq Culture (Ancient City near Abhar) in this region. Within field study conducted in 2008 in the plains covering central Zagros eastern side that is situated in Alvan Basin, we managed to identify more than habitats relating to Early Bronze Age. According to analysis done on the data derived from this survey in GIS software environment and by adaption of statistical methods, the relationship between site of habitat and its ecological factors has been assessed. Based on design of this model, we managed to interpret some reason for creation of settlements in this region during Early Bronze Age as well as the existing relationship among the given habitats and archaic routes passed between Iranian Plateau and Mesopotamia at 3rd millienium BC. Using GIS software made it possible for us to identify the reason for many settlement displacements based on archeological evidences at Early Bronze Age so that to describe their settlement models. We can purpose this point, as result of this study, that one may suggest a type of pseudo- nomadic and dry- farming system as economic system for people at Early Broze Age within a limited scale in this region.