بررسي باستان شناسي سفال هاي دوره اسلامي محوطه باستاني نچير خانلق ري

Archaeological Survey of potteries in the site of Nachir Khanloq of the Ray

چكيده: محوطه باستاني نچير خانلق، واقع در بخش فشافويه شهر ري، با عرصه دست كم 11 هكتاري، يكي از محوطه هاي مهم دوره اسلامي است كه تاكنون كمتر مورد توجه قرار گرفته است. متاسفانه بخش هايي از آن توسط ادوات كشاورزي تسطيح شده است. علاوه بر وسعت بسيار زياد، پراكنش فراوان و گسترده آثار فرهنگي در سطح آن بويژه قطعات مختلف سفالينه-هاي بدون لعاب و لعاب دار بر اهميت فرهنگي و تاريخي اين محوطه، دلالت مي نمايند. به همين علت در تابستان سال 1389، طي يك برنامه پژوهشي باستان شناختي، به مطالعه و بررسي سطحي اين محوطه پرداخته شد. اين بررسي ها ثابت نمود كه محوطه مذكور در دوره هاي مياني و متاخر اسلامي داراي استقرار و رونق خوبي بوده است. اين مقاله نتيجه مطالعه داده هاي سفالين بررسي مذكور است. سفالينه هاي مورد مطالعه در طيف بسيار گسترده و متنوعِ بدون لعاب و لعاب دار قرار دارند و هر يك به زير گروه هاي فراواني تقسيم مي شوند. از نكات جالب توجه آنكه در بين قطعات سفالينه هاي لعاب دار، نمونه هاي متعددي از هر دو گونه سفال هاي موسوم به كوباچه شناسايي گرديد كه تاكنون از اين منطقه و استقرار هاي اطراف آن لااقل با اين حجم، شناسايي و گزارش نگرديده بود. هم چنين گاهنگاري هاي نسبي و مقايسه اي داده هاي سفالين، مبيّن آن است كه محوطه نچير خانلق، حداقل در فاصله ي قرون 4 تا 11هـ .ق. داراي استقرار بوده و اين استقرار در فاصله قرون 9 تا 11هـ .ق. به اوج رونق خود رسيده است.

With at least 11 hectares site locating on Fashafooyeh from Rey Town, the archaic area of Nachir Khanloq is one of the important regions from Islamic period that has been less noticed yet. Unfortunately, some parts of this region have been leveled by farming equipments. In addition to its large area, great and massive distribution of cultural artifacts throughout this area, particularly several pottery fragments of both enameled and without enasmel types signify cultural and historic importance of this zone. For this purpose in summer 2010 and within an archaeological researching plan, surface of this area was exploered for study. These explorations demonstrated that the given area enjoyed an appropriate settlement and growth during Islamic mid- and late period. This paper is resulted from study on data of the aforesaid potteries. The potteries in this case of study are placed within a very large and various spectrums with/ without enamel and each of them is divided into frequency subgroups. One of the interesting points in this regard is that among enameled pottery fragments, some of them were identified from both groups called as Koobacheh and until now no such type of pottery has been yet discovered and reported with the same quantity from this area. Similarly, relative and comparaticve chronologies of potteries data indicate that Nachir Kanlog Region had such settlents at least within 4-11th hegira centuries (11-18th AD centuries) and this settlement has got to the peak point within 9-11th hegira centuries (16-18th AD centuries).