نشانه شناسي پيرس در پرتو فلسفه، معرفت شناسي و نگرش وي به پراگماتيسم

Peirceʹʹs Semiotics in the light of His philosophy, Epistemology and His Vision of pragmatism

اين مقاله، مهمترين ويژگي هاي نشانه شناسي پيرس، از جمله فرايند پيدايش نشانه ها، نحوه دلالت و بُعد عملي آنها را مورد بررسي قرار مي دهد. بررسي سه مقوله فلسفي پيرس و مساله «ابداكسيون» نشان دهنده نقش محوري نشانه شناسي پيرس هم در وجود شناسي و هم در معرفت-شناسي وي است، به گونه اي كه تمام انديشه ها و هر گونه فرايند معناسازي را مي توان ناشي از تلقي او از نشانه دانست. پيرس، نشانه را به مثابه تار و پود همه انديشه ها در نظر مي گيرد و براين اساس، حيات هر گونه علم و حتي ارتباط ميان انسانها به نشانه ها وابسته است. در اين راستا، بحث تطبيقي مختصري ميان مقولات سه گانه پيرس و انواع مدركات در فلسفه اسلامي مطرح مي شود. به مثابه وسيله تحليل افكار انسان و پي آمدهاي عملي آنها، نشانه شناسي پيرس نيز داراي جنبه پراگماتيستي است – گرچه نمي توان او را پيرو صرف مكتب اصالت عمل دانست - نشانه شناسي پيرس در حوزه هاي بسيار مختلف از جمله فلسفه رسانه، هنر... مورد استفاده قرار گرفته است. همچنين در اين چهارچوب، يكي از كاربردهاي عملي نشانه شناسي پيرس براي تفسير اثر هنري بررسي مي شود.

This paper presents the most important features of Peirceʹs semiotics, including the emergence process of signs, their ways of signifying, as well as their practical dimensions. The study of Peirceʹs three philosophical categories as well as the issue of "abduction" underlines the central role of Peirceʹs semiotics in his ontology and in his epistemology, in such a way that all thoughts and all kinds of process of signification can be considered to be stemming from his conception of signs. According to Peirce, signs are the structure of all thoughts and on this basis, life of every king of knowledge and even the relations between human beings depend on signs. In this regard, a brief comparative study between Peirceʹs three categories and the different kinds of perceptions in Islamic philosophy is also mentioned. As a means of analysis of human thoughts and their practical consequences, Peirceʹs semiotics has also a pragmatist dimension, even though we can not consider him to be a strict follower of pragmatism. Peirceʹs semiotics has been used in various fields including philosophy of media, arts… In this context, one of the practical applications of his semiotics in the interpretation of a work of art is also tackled.