كاربرد روش ژيوتوموگرافي لرزه اي در تعيين كيفيت سنگ ساختگاه سد رودبار لرستان

The Application of Seismic Geotomography Method to Determine the Rock Quality in Rudbar-e- Lorestan Dam

توموگرافي لرزه اي ازكار آمدترين روش هاي ژيوفيزيكي در اكتشافات معدني و بررسي كيفيت توده سنگ در ساختگاه سازه هاي زير زميني است. در اين روش با اندازه گيري سرعت سير امواج لرزه اي و رسم منحني هاي هم سرعت كه نشان دهنده نحوه توزيع سرعت امواج در حد فاصل فرستنده ها و گيرنده ها هستند توده هاي خاك و سنگ در فضاي بين گالري ها، گمانه ها و سطح زمين مورد بررسي قرار ميگيرد. از روش توموگرافي لرزه اي جهت تهيه مقاطع توزيع كميتهاي فيزيكي نظير تخلخل ، خرد شدگي سنگ و جهت ترسيم نقشه هاي چينه شناسي و مشخص نمودن موقعيت ناهنجاريها استفاده ميگردد. همچنين نوع و موقعيت ناهنجاريهاي ناحيه مورد مطالعه از نظر وجود گسل ، حفره، توده چگال ، دايك ، عدسي و غيره قابل تشخيص خواهدبود. در اين مقاله نيز سعي شده با كمك روش توموگرافي لرزه اي و براساس پارامتر سرعت انتشار امواج تراكمي (امواج P) ، سلامت توده سنگها از لحاظ پارامترهاي تغييرات ليتولوژيكي، تعيين نواحي خردشده و زون‌بندي كيفيت سنگ در ساختگاه سد رودبار لرستان مورد ارزيابي دقيق قرار گيرد.

Seismic tomography is powerful method in exploration of mineral and investigation quality of rock in underground. In this method by measuring velocity of seismic waves and plot the curves which have the same velocity, the quality of propagation of seismic waves between sources and receivers. Seismic tomography usually used to preparation section of physical distribution such as porosity, crushed, stratigraphy maps drawings and determining anomaly. Meanwhile by using seismic tomography, it is possible to investigate the existance of fault, cavity, mass densive, dike, lens and etc in order to map the structure of the upper layers near the bedrock. In this paper the quality of riverbed in accordance to lithology parameters changes, the determination of crushed zone and the quality zone areas of the layers are analyzed by use of seismic tomography based on velocity of propagation of P waves at Rudbar Lorestan for constructing dam. In this paper seismic data obtained from several boreholes and galleries located at Rudbar Lorestan river dam site in the Iran, was used to model 2D tomography of the subsurface.