بررسي اثرات تراكم كاشت و كود نيتروژن بر عملكرد، اجزاي عملكرد و درصد پروتيين گندم دوروم رقم آريا

Evaluation of plant density and nitrogen fertilizer effects on yield, components, and seed protein percentage of durum wheat var. Aria

به منظور بررسي اثرات تراكم كاشت و كود نيتروژن بر عملكرد، اجزاي عملكرد و درصد پروتيين گندم دوروم رقم آريا آزمايشي در سال زراعي 87-1386 در مزرعه اي در جنوب غربي شهرستان خوي انجام گرفت. آزمايش به صورت فاكتوريل 5×3 در3 تكرار انجام گرفت كه در آن تراكم به عنوان فاكتور اول در 3 سطح (300، 400 و500 بذر در متر مربع) و كود نيتروژن به عنوان فاكتور دوم در 5 سطح (0، 50، 100، 150 و 200 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار) انتخاب شدند. نتايج تجزيه واريانس داده ها نشان داد كه تراكم كاشت به جز تعداد برگ و شاخص برداشت بر ساير صفات آزمايش تاثير معني داري داشت. مقايسه ميانگين انجام شده بر اساس آزمون دانكن نشان داد كه بيشترين عملكرد دانه با 2/659 گرم در مترمربع در تراكم 500 بوته در مترمربع به دست آمد. سطوح مختلف كود نيتروژن نيز به جز صفات تعداد برگ و شاخص برداشت تاثير معني داري بر روي ساير صفات مورد مطالعه داشت. بيشترين عملكرد دانه با 8/711 مترمربع در تيمار 200 كيلوگرم كود نيتروژنه در هكتار بدست. اثرات متقابل تراكم × نيتروژن نيز فقط بر صفت درصد پروتيين دانه تاثير معني داري داشت. بيشترين درصد پروتيين (36/15 درصد) در تيمار 200 كيلوگرم كود نيتروژن دار در تراكم 300 بوته در متر مربع به دست آمد. بيشترين همبستگي عملكرد دانه با عملكرد بيولوژيك با ضريب همبستگي947 R2?مشاهده شد و در بين اجزاي عملكرد دانه نيز تعداد سنبله در متر مربع با 947 R2?بالاترين همبستگي مثبت را با عملكرد دانه در واحد سطح داشت. با توجه به نتايج اين آزمايش گندم دوروم آريا با تراكم 500 بوته در متر مربع و 200 كيلوگرم كود نيتروژن خالص بيشترين توان توليدي را در منطقه نشان داد.

To evaluate the plant density and nitrogen fertilizer effects on yield, components, and percentage protein of Durum wheat var. Aria an experiment was carried out in south west of Khoy during 2007. Plant density in three levels (300, 400, 500 grain in m2) as the first factor and nitrogen fertilizer in five levels (0, 50, 100, 150, 200 kg per hectare) as the second factor. Result of variation analysis showed that except of leaf number and harvest index, plant density had meaningful effect on other traits. Comparison of the means showed that most grain yields by 659.2 grm-2 obtained in 500 plants per m2. The various levels of nitrogen fertilizer except of leaf number and harvest index had meaningful effect on other traits. The highest grain yield by 711.8 kgm-2 was obtained in 200 kg nitrogen fertilizer per hectare. The opposite effect of nitrogen density only had meaningful effect on protein percentage trait. The highest nitrogen percent (15/36) was obtained in 200 kg nitrogen per hectare by 300 plants per square meter density. There was a strongly correlation between grain yield by biological yield R2? 0.947 and between yield component. The rachis numbers by R2? 0.947 had most positive correlation by grain yield. By noticing results of this experiment, it is recognized that durum wheat var. Aria by 500 grain per m2 density and 200 kg nitrogen per hectare is recommendable for planting in the zone