تغييرات شاخص‌هاي رشد گندم در پاسخ به تراكم و تاريخ‌هاي متفاوت كاشت يولاف وحشي

Growth indices variations of wheat in response to various density and sowing dates of wild oat

به منظور بررسي اثرات تاريخ كاشت و تراكم يولاف وحشي بر روي رشد و نمو گندم آزمايشي به صورت كرت‌هاي خرد شده با طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار، در مزرعه آزمايشي-پژوهشي دانشگاه آزاد اسلامي واحد شوشتر در طي سال‌هاي 1382 و 1383 اجرا شد. فاكتور اصلي شامل تاريخ كاشت يولاف وحشي (بيست و پنجم آبانماه، اول، پنجم، دهم، پانزدهم، بيستم و بيست و پنجم آذر ماه، اول و پنجم ديماه)، و شش تراكم يولاف وحشي (0، 20، 40، 60، 80 و 100 بوته در مترمربع) به عنوان فاكتور فرعي در رقابت با گندم زمستانه در تاريخ كاشت پانزدهم آذرماه به اجرا گذاشته شد. نتايج تجزيه شاخص‌هاي رشد گندم نشان داد بيشترين وزن خشك كل (TDM)، سرعت رشد محصول (CGR)، سرعت رشد نسبي (RGR)، سرعت جذب خالص (NAR)، شاخص سطح برگ (LAI)، نسبت سطح برگ (LAR)، سطح ويژه برگ (SLA) و نسبت وزن برگ (LWR) متعلق به تيمار بدون وجود علف هرز و ديرترين تاريخ كاشت علف هرز است. بطوركلي با افزايش تراكم يا كاشت زودتر علف هرز ميزان تجمع ماده خشك به ترتيب حدود 61 و 70 درصد، سرعت رشد محصول 45 و 58 درصد، سرعت رشد نسبي 57 و 89 درصد، سرعت جذب خالص به مقدار 92 و 100 درصد، و شاخص سطح برگ 97 و 100 درصد نسبت به تراكم صفر بوته در مترمربع و ديرترين تاريخ كاشت يولاف در مرحله نهايي (2500 درجه روز رشد) كاهش نشان دادند.

To study the effect of sowing date and density of wild oat on growth and development of wheat an experiment was conducted in randomized complete block in four replications in forms of split-plot in frame of basic design in 2004-2005 and 2005-2006 at Farm Experimental-Research Islamic Azad University of Shooshtar, Khouzestan. Treatments including sowing date of wild oat (16, 22, 26 November, 1, 6, 11, 16, 22, and 26 December) as main plot, and six densities (0, 20, 40, 60, 80 and 100 plants m-2) as subplot was conducted in competition with winter wheat on December 6th . The results analysis of growth indices of wheat indicated that with increase growth day degree (GDD), the best status of total dry matter (TDM), crop growth rate (CGR), relative growth rate (RGR), net assimilation rate (NAR), leaf area index (LAI), leaf area ratio (LAR), specific leaf area (SLA) and leaf weight ratio (LWR) belonged to free plots and the latest sowing date (26 December). In addition, by increasing of density or sowing date of wild oat before wheat decreased total dry matter 61 and 70%, crop growth rate 45 and 58%, relative growth rate 57 and 89%, net assimilation rate 92 and 100%, and leaf area index 97 and 100% than density 0 plant m-2 and the later sowing date of wild oat in final phase (2500 dd), showed decline respectively.