كنترل بيولوژيكي بيماري فوزاريوم سنبله گندم ناشي ازFusarium graminearum با استفاده از سه گونه بومي تريكودرما در زمان هاي مختلف اسپورپاشي در شرايط مزرعه

Biological control of Fusarium head blight (Fusarium graminearum) by application of three native Trichoderma species in field

فوزاريوم سنبله يكي از بيماري هاي مهم گندم در مناطق مرطوب و نيمه گرمسيري كشور محسوب مي شود. استفاده از عوامل بيولوژيكي يكي از روش هاي موثر در كنترل اين بيماري مي باشد. در اين ب ه عنوان عوامل T. virens و T. aroviridae ، Trichoderma harzianum پژوهش سه گونه بومي بيولوژيك در كنترل اين بيماري در سه زمان مختلف اسپورپاشي مورد استفاده قرار گرفتند. همچنين به منظور مقايسه بين ميزان تاثير كنترل عوامل آنتاگونيست با قارچكش هاي رايج منطقه از قارچكش پروپيكونازول (تيلت) استفاده شد. آزمايش بر روي دو رقم فلات و مغان به صورت آزمايش اسپيلت پلات-فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در شرايط مزرعه انجام شد. هنگامي اسپورپاشي ) T كه سنبله ها در مرحله گرده افشاني بودند اسپورپاشي ها در 3 زمان مختلف كه شامل 1 T2 ،(3× 3 بعد از دو روز اسپورپاشي با فوزاريوم با غلظت 105 × ابتدا با تريكودرما با غلظت 107 اسپورپاشي ابتدا با فوزاريوم بعد از 2 روز با ) T (اسپورپاشي همزمان تريكودرما و فوزاريوم) و 3 تريكودرما) انجام گرفتند. سه روز بعد از آخرين اسپورپاشي فاكتورهاي بيماري زايي كه شامل درصد آلودگي و شدت آلودگي بودند اندازه گيري شدند. عملكرد دانه و وزن هزار دانه نيز بعد از برداشت محصول اندازه گيري شدند. مقايسه ميانگين ها نشان داد كه در رابطه با درصد و شدت آلودگي و وزن هزاردانه، تمامي تيمارها با تيمار شاهد با آلودگي مصنوعي اختلاف معني داري داشتند و درصد و شدت آلودگي در آنها كمتر و وزن هزاردانه در آنها بيشتر از تيمار شاهد آلوده بود. همچنين نتايج نشان 7 درصد، وزن هزاردانه / 40 درصد، شدت آلودگي 38 / داد كه، تيمار قارچكش با درصد آلودگي 33 225 گرم در مقايسه با تيمارهاي آنتاگونيستي تريكودرما توانست نتايج / 32/3 گرم و عملكرد دانه 33 قابل قابولتري را نشان دهد. در رابطه با زمان هاي مختلف اسپورپاشي در ارتباط درصد و شدت استفاده شده بودند نتايج بهتري T آلودگي و عملكرد دانه، نتايج نشان داد كه تيمارهايي كه در زمان 1 به عنوان كارآمدترين زمان T نشان داد. در نتيجه زمان 1 T و زمان 3 T را در مقايسه با زمان هاي 2 مصرف سوسپانسيون تريكودرما شناخته گرديد. در رابطه با ارقام گندم نتايج حاكي از اين بود كه، بين دو رقم فلات و مغان در رابطه با درصد و شدت آلودگي و عملكرد دانه اختلاف معني داري مشاهده شد و رقم مغان توانست نتايج بهتري را در مقايسه با رقم فلات نشان دهد. واژه هاي كليد : ي فوزاريوم سنبله گندم، تريكودرما، پروپيكونازول، كنترل بيولوژيك.

Fusarium disease of wheat is one of the important diseases in wet and subtropical regions in Iran. Using the biological agents is effective in controlling this disease. In this experiment, were used 3 species of native Trichoderma: T. atroviridae, T. harzianum and T. virens as biological agents. Also to compare between the effects of fungicide and antagonist agents were used of Propiconazole. Tested on two wheat cultivars Falat & Moghan, in the form of spilet plot-factoriel with 3 replications in the field conditions. When spikes were in the pollination stage they were sprayed in three different times: T1 (first sprayed with Trichoderma suspensions (3×107/ml) and two days after sprayed with Fusarrium suspentions (3×105/ml)), T2 (sprayed with Fusarium and Trichoderma simultaneously) and T3 (first sprayed with Fusarrium suspentions (3×105/ml) and two days after sprayed with Trichoderma suspensions (3×107/ml)). The mean comparisions showed that all control treatments had a significant difference, with infected control treatment(p=95%), and in infected control treatment was higher infection rate and severity of pollution and was less thousand grain wighte, compared with other treatments. In other treatments, fungicide treatment was less infection rate and severity of pollution and was higher thousand grain weight and yield compared with antagonistic treatments (p=95%). In different times of sprayed in relation to infection rate and severity of pollution and yield, the results showed that the treatments which were used at T1 better results compared with the time T2 and T3. Consequently, the time T1 was known as the most efficient use Trichoderma. In relation to varieties of wheat the results showed that, between two cultivars wheat were significant difference and cultivar of moghan showed the better results compared with falat cultivar. Keywords: Fusarium graminearum; Trichoderma; Propiconazole; Biological control.*