مطالعه رفتار رنگرزي الياف پلي‌پروپيلن اصلاح شده به روش توليد الياف آميخته پليمري بخش اول: تاثير عمليات كشش الياف و وزن مولكولي ماده رنگزاي ديسپرس

A study on Dyeing Behavior of Modified PP Fibers Produced as Polyblend Fibers Part 1: The Effects of Fibers Draw Ratio and Disperse Dyes Molecular Weight

در اين پژوهش رفتار جذب ماده رنگزا توسط الياف اصلاح شده پلي‌پروپيلن كه به روش توليد الياف آميخته‌اي پلي‌پروپيلن/پلي بوتيلن ترفتالات در يك فرآيند ذوب ريسي صنعتي توليد شده است، مورد مطالعه قرارگرفته است. در اين راستا تاثير دو عامل بسيار مهم نسبت كشش الياف و وزن مولكولي ماده رنگزاي ديسپرس بر رفتار جذب ماده رنگزا توسط الياف اصلاح شده مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج حاصل از گرماسنجي پويشي تفاضلي (DSC) نشان مي‌دهد افزايش نسبت كشش سبب افزايش بلورينگي الياف خالص و اصلاح شده گرديده است و به تبع آن ميزان جذب ماده رنگزا توسط الياف كاهش مي‌يابد. همچنين ملاحظه گرديد كاهش جذب ماده رنگزا به وزن مولكولي ماده رنگزاي به كار رفته نيز وابسته است، به طوري كه كمترين اختلاف در ميزان جذب ماده رنگزا بين نمونه‌هاي نوريس و كشيده شده در نمونه‌هاي رنگرزي شده توسط ماده رنگزاي با وزن مولكولي متوسط ملاحظه گرديده است. تصاوير ميكروسكپي الكتروني پويشي(SEM) جز پراكنده الياف آميخته‌اي نشان مي‌دهد، ويژگي‌هاي ساختاري الياف (بلورينگي و نواحي بي‌شكل) به نسبت تغييرات ريخت‌شناسي اجزا تاثير بسيار بيشتري بر ميزان جذب ماده رنگزا توسط الياف دارد. مطالعات كيفي رنگرزي‌ها نيز با ارزيابي ثبات‌هاي شستشويي و نوري الياف اصلاح شده انجام گرفت. نتايج اين ارزيابي‌ها نشان مي‌دهد، ثبات‌هاي شستشويي و نوري به هر دو عامل نسبت كشش الياف و وزن مولكولي ماده رنگزا وابستگي دارد.

In this investigation the dye absorption behavior of modified polypropylene (PP) fibers were studied. The modified PP fibers were produced as polyblend polypropylene/poly(butylene terephthalate) (PP/PBT) fibers with an industrial melt spinning machine. The effects of two very important parameters including; draw ratio of fibers and molecular weight of dispersed dyes were considered on dye absorption of pure and modified PP fibers. The results of differential scanning calorimetric (DSC) analysis showed that increasing the draw ratio resulting in decreasing the dye absorption of both pure and modified PP fibers due to the increasing the total crystallinity of fibers. Also, the dye absorption of as-spun and drawn fiber samples have a significant dependency on molecular weight of the dispersed dyes too. So that the lowest dye absorption decrease between as-spun and drawn pure and modified PP fiber samples were observed in the medium molecular weight of the dispersed dye. Scanning electron micrographs of the PBT dispersed phase of polyblend fiber samples showed that the structural variations (such as crystallinity and amorphous regions) are more effective on dye absorption than the morphological properties. Fastness studies of dyed samples were carried out by washing and light fastness of PP modified fibers. The results showed that the mentioned fastnesses depend on both draw ratio of fibers and molecular weight of dispersed dyes.