ارزيابي تاثير مصرف روزانه دوغ غني شده با ويتامين D و توام ويتامين D و كلسيم بر غلظت‌هاي سرمي فراورده‌هاي نهايي گليكاسيون و ليپوپروتيين كم‌چگال اكسيده در مبتلايان به ديابت نوع 2: كارآزمايي باليني شاهد

The effect of daily consumption of Iranian yogurt drink doogh fortified with vitamin D or vitamin D plus calcium on the serum advanced glycation end products (AGEs) and oxidized LDL concentrations in

سابقه و هدف: افزايش غلظت فراورده‌هاي نهايي گليكاسيون (AGEs) و استرس اكسيداتيو نقش مهمي در عوارض ديررس ديابت دارد. به تازگي، اثرات سودمند بهبود وضعيت ويتامين D بر وضعيت گليسمي مبتلايان به ديابت نوع2 نشان داده شده است. هدف اين مطالعه، ارزيابي تاثير مصرف دوغ غني شده با ويتامين D و توام ويتامين D و كلسيم بر سطوح سرمي AGEs و ox-LDL در بيماران ديابت نوع 2 بود. مواد و روشها: 60 بيمار ديابتي در محدوده سني 30 تا 60 سال به طور تصادفي به سه گروه تقسيم شدند: 1. دوغ ساده (150 ميلي‌گرم كلسيم بدون ويتامين D در 250 ميلي‌ليتر)، 2. دوغ غني شده با ويتامين D (IU 500 ويتامين D و 150 ميلي‌گرم كلسيم)، 3. دوغ غني شده با ويتامين D و كلسيم (IU 500 ويتامين D و 250 ميلي‌گرم كلسيم). بيماران 12 هفته روزانه 2 بطري دوغ مصرف كردند. ارزيابي‌هاي رژيمي، تن‌سنجي و آزمايشگاهي در آغاز و پايان مداخله انجام شد. يافتهها: ميانگين غلظت سرمي 25(OH)D در گروه دوم از nmol/L1/30±6/40 به nmol/L 6/32±8/76 (001/0 > p) و در گروه سوم از nmol/L7/38±1/45 به nmol/L 3/35±7/72 (001/0 > p) افزايش يافت. گلوكز ناشتا (016/0p= و040/0p= )، انسولين (001/0 > p و 009/0p= )، HbA1c ( به ترتيب 001/0p= و 003/0p= )، HOMA-IR (001/0 > p و 002/0p= ) و سطوح سرمي AGEs (029/0p= و 001/0p= ) در گروه‌هاي دوم و سوم نسبت به گروه اول كاهش معني‌داري داشت. تغيير معني‌دار درون گروهي و بين گروهي در ox-LDL مشاهده نشد. نتيجه گيري: دريافت روزانه دوغ غني شده با ويتامين D با يا بدون كلسيم موجب افزايش غلظت 25(OH)D ، بهبود شاخص‌هاي گليسمي و كاهش AGEs در بيماران ديابتي شد، اما بر ox-LDL تاثيري نداشت. واژگان كليدي: 25- هيدروكسي ويتامين D، فراورده‌هاي نهايي گليكاسيون، LDL اكسيده، غني‌سازي، ديابت نوع2

Background and Objective: High levels of advanced glycation end products (AGEs) and oxidative stress play a key role in development of complications in type 2 diabetes (T2D). It has been reported that glycemic optimizing affects vitamin D in patients with T2D. The purpose of this study was to compare the efficacy of daily consumption of vitamin D and vitamin D-calcium-fortified yogurt drink on serum levels of AGEs and ox-LDL in T2D patients. Materials and Methods: Sixty diabetic subjects aged 30-60 years were assigned randomly to one of the three groups: 1- plain yogurt drink; 2-yogurt drink fortified with 500IU cholecalciferol per 250 mL bottle; and 3- yogurt drink fortified with 500IU cholecalciferol and 250 mg calcium per 250 mL bottle. Participants were instructed to consume 2 bottles of the yogurt drink daily for 12 weeks. The anthropometric, dietary and laboratory assessments were done at baseline and at the end of intervention. Results: Mean serum 25-hydroxyvitamin D increased significantly from 40.6±30.1 to 76.8±32.6 nmol/L (p < 0.001) in group 2 and from 45.1±38.7 to 72.7±35.3nmol/L in group 3. Fasting glucose (p =0.016 and p=0.040, respectively), insulin (p < 0.001 and p=0.009, respectively), HbA1c (p=0.001 and p=0.003, respectively), HOMA-IR (p < 0.001 and p=0.002, respectively) and serum level of AGEs (p=0.029 and p=0.001, respectively) decreased significantly. There was no significant within and between group changes in ox-LDL serum levels. Conclusion: Our results showed that daily intake of 1000 IU vitamin D with or without calcium significantly increased serum levels of 25(OH) D, improved glycemic control and decreased serum levels of AGEs but had no effect on ox-LDL levels in diabetic patients. Keywords: 25(OH) D, Advanced glycation end products, Ox-LDL, Fortification, Type 2 diabetes