سكونتگاههاي غير رسمي، امنيت و توسعه پايدار شهري (مطالعه موردي شهربندرعباس)

Informal Habitations , Security and Urban Sustainable Development

با شروع هزاره سوم، تخمين زده مي شود كه تقريباً نيمي از جمعيت جهان در مناطق شهري سكونت يافته باشند، يعني جايي كه بيشترين منابع را مصرف و بيشترين ضايعات و آلودگي?ها را توليد مي كنند. فقر، تخريب محيط زيست، فقدان خدمات شهري، نزول زير بناهاي موجود، فقدان دسترسي به زمين و سر پناه از جمله بحران هاي مربوط به رشد جمعيت در شهرها هستند. شهر بندرعباس در سال?هاي اخير بواسطه موقعيت استراتژيك و وجود بنادر و همچنين صادرات و واردات كالا رشد و توسعه بي?سابقه اي را يافته است. جمعيت اين شهر در سرشماري 75 معادل 273578 نفر بوده كه اين تعداد در سال 85 به 379301 نفر افزايش پيدا كرده است. بر اين اساس مشخص است كه جمعيت اين شهر طي دوره 75 تا 85 بالغ بر 105 هزار نفر افزايش يافته است. از طرفي مهاجرت از ساير استان?ها به اين شهر سبب گسترش شهر و ايجاد محلات حاشيه اي و فرسوده شدن بافت قديمي اين شهر شده است كه اين محلات توسعه پايدار را در شهر بندرعباس به چالش كشيده اند. نتايج اين تحقيق بيانگر اين است كه در ميان محلات داراي بافت حاشيه اي مورد بررسي در شهر بندرعباس محلات داماهي و اسلام آباد داراي پايداري نسبتا قوي هستند و شاخص امنيتي در اين محلات به نسبت رضايت ساكنان خوب ارزيابي شود. از طرفي محله شهناز به عنوان محله ناپايدار شناخته شد. اين محله و همچنين محلات با پايداري ضعيف داراي وضعيت نابساماني به لحاظ امنيتي هستند. بر اساس آمارها حدود نيمي از دزدي ها و مزاحمت?هاي خياباني در اين محلات صورت مي?گيرد كه محله شهناز و دوهزار در صدر اين محلات قرار دارند. برنامه?ريزي جهت جلوگيري از مهاجرت ساكنان بومي و همچنين ارايه خدمات و امكانات به ساكنان محلات بافت غير رسمي به همراه اجراي آموزش هاي شهروندي و طرحهاي بهسازي و نوسازي از مهمترين راهكارها در راستاي توسعه پايدار شهري و ايجاد امنيت ساكنين محلات مي باشد. روش مورد استفاده در اين پژوهش توصيفي و تحليلي - كمي مي باشد و با استفاده از مدلها و تكنيكهاي امتياز استاندارد شده و موريس در ابتدا ميزان پايداري محلات مورد بررسي قرار گرفته و رتبه بندي شدند و در مرحله بعد با استفاده از رتبه بندي انجام شده ميزان امنيت در محلات از نظر ساكنان شناسايي شدند.

At the outset of the third millennium, approximately half of the world population is estimated to settle in urban regions, where people consume the most resources and produce the highest amount of waste and pollution. Poverty, environment destruction, lack of urban services, decline in existing infrastructures and lack of access to land and shelter are among the crises associated with population growth in cities. Due to its strategic situation, existence of ports, and high rate of export and import over the recent years, Bandar Abbass city has expanded unprecedentedly. Based on the head count of the year 1996, the population of the city was 273578, while in the head count of the year 2006, its population reached 379301. Therefore, the population of the city over the years 1996 to 2006 has grown by 105,000. On the other hand, migration from other provinces to the city has led to its expansion, and establishment of suburban neighborhood and frazzle of the old structure of the city, and the above-mentioned neighborhoods have challenged sustainable development in Bandar Abbass city. Results of the research indicate that among the neighborhoods with suburban structure in Bandar Abbass, «Damahi» and «Islamabad» neighborhoods enjoy a rather strong sustainability, and security index in these neighborhoods is proportionate with the inhabitantsʹ satisfaction, is positively assessed; while «Shahnaz» neighborhood is known as an unsustainable neighborhood. «Shahnaz» and other neighborhoods with weak sustainability have messy conditions in terms of security. Based on records, almost half of robberies and street annoyances occur in the above-mentioned neighborhoods, where «Shahnaz» and «Dohezar» neighborhoods rank the first and second in terms of theft rate. Planning in order to prevent migration of indigenous inhabitants, and offering services and facilities to the inhabitants of neighborhoods in informal structures, in accompany with implementation of citizensʹ training courses, and improvement and renovation plans are among the most important methods to develop urban sustainability and establish security for the inhabitants of neighborhoods. The research is of descriptive, analytical and quantitative type, and is standardized through using models and score, and Morris techniques reviewed and ranked neighborhoodsʹ sustainability level. Afterwards, the conducted ranking of the level of security identified in neighborhoods from the inhabitantsʹ viewpoint.