تصّوف و تشيّع و بعد فلسفي و انسان گرايانه حروفيان(حروفيّه)

: Mysticism, shiism and human aspect of horoofieh

در قرن هشتم هجري قمري جنبشي به نام حروفيّه به رهبري فضل الله نعيمي پا به عرصه وجود نهاد. فضل آيات قرآن را با معاني تازه و شگفت انگيز تفسير مي كرد. و اساس تفسير هاي اوبر اصالت حروف بود. وي مي گفت :هر كس بخواهد به معاني واقعي كتابهاي آسماني پي ببرد و رموز گفتارهاي پيامبران پيشين را به حقيقت در يابد، بايد با معاني و خواص و راز حروف آشنا گردد. وي در لفّافه تصوّف و با تكيه بر راز و رمز حروف با حكومت فيودالي تيمور به مبارزه پرداخت. و در فرجام به دست مير انشاه پسر تيمور به قتل رسيد. به هر حال، ظهور و توسعه عقايد حروفيّه در ايران، با عقوبت ها و شدايد و قتل و كشتار تيموريان همراه بود. پيروان اين عقيده در ايران، دوامي نياوردند و به آسياي صغير پناهنده شدند. و بدين وسيله توانستند در لباس دراويش فرقه بكتاشي نشو و نمايافته و ادامه حيات يابند. اين فرقه، هم اكنون نيز، به همين نام باقي است. از فروع اين فرقه در ايران نقطويّه است كه محمود پسيخاني به نشر آن اهتمام ورزيد.

In the era of Tamerlane, a movement named Horofieh was established in Iran, by the leadership of Fazlollah Astar Abadi. He had interpreted the verses of Quran with new and incredible meanings; the base of his interpretations was the originality of letters. He was on this believe that everyone who wants to be familiar with the true meanings of the holy books and also wants to know the secrets which are hidden in the speeches of prophets, it is inevitable for him/her to know the meaning, characteristics, and secrets of the letters. Relying upon the secrets of the letters, he came to struggle with the feudalist government of Timur. Any way, appearance and spreading of the Horofieh ideas in Iran, was alol1g with punishments, problems and killings, The followers of this belief hadnʹt any place in Iran, so they decided to asylum in Asia Minor. And they had continued their life as the dervishes of Baktash School. This school exists up to now. Among the branches of this school in Iran we can note to Noghtavie, that Mahmood Pesikhani was propagating it in Iran.