بررسي مقايسه اي نابرابري هزينه هاي بهداشتي و درماني خانوارهاي استان هاي كشور

Comparisonal study of inequality based on health expenses of households in Iran provinces

زمينه و هدف: امروزه مفاهيمي چون عدالت و برابري در بيشتر جوامع، از مفاهيم قابل توجه دولتمردان و مردم به شمار مي آيند. مفهوم عدالت در نظام سلامت، هزينه برابر خانوارها در اين زمينه تعريف مي شود. هدف اين تحقيق بررسي نابرابري هزينه هاي بهداشتي و درماني خانوارهاي استان ها با استفاده از شاخص هاي معمول اندازه گيري نابرابري و روش هاي آماري مي باشد. مواد و روش كار: در اين تحقيق از داده هاي هزينه بهداشتي و درماني خانوارها در سال 1387، دريافت شده از مركز آمار ايران استفاده شده است كه مراحل آماده سازي داده ها، برآورد و محاسبه شاخص ها و رسم نمودارها با برنامه نويسي در نرم افزارS-PLUS انجام گرفته است. براي رسم نقشه هاي مقايسه اي شاخص ها از نرم افزار Arcgis9.2 استفاده شده است. يافته ها: با برآورد شاخص هاي نابرابري، رسم نمودار ها و نقشه ها دريافتيم كه نابرابري هزينه هاي بهداشتي و درماني در استانها بسيار زياد بوده بطوريكه استان هاي خراسان رضوي و هرمزگان به ترتيب با ضريب جيني71/0 و 92/0 كمترين و بيشترين رتبه را بين استان ها دارند. از طرف ديگر ميانگين اين هزينه از حدود 90000 ريال تا 630000 ريال تغيير مي كند و استان هاي محروم واقع در مرزهاي شرقي كمترين ميانگين هزينه را دارند. نتيجه گيري: ميانگين هزينه هاي بهداشتي و درماني خانوارها بين استان ها با حركت از شرق به غرب افزايش مي يابد. به عبارت ديگر هزينه كرد خانوارهاي استان هاي محرومي كه درآمد كمتري دارند و از امكانات كمتري برخوردارند، در امر بهداشت و درمان نيز كمتر است. از طرف ديگر نابرابري در توزيع اين هزينه ها بين خانوارها در استان ها بسيار زياد است. دولت ها بايد با افزايش امكانات بهداشتي و درماني در نقاط محروم و با اختصاص كمك هاي مالي به روشهاي مختلف مانند انواع بيمه ها، يارانه هاي غير مستقيم و ... اين نابرابري را كاهش دهند.

Background & Objective: These days, in many societies, fair and equality are the most significant concepts among the governments and peoples. The concept of fairness in the health systems, describes equal expenses of households in this area. The aim of this paper is to investigate the health expense inequality of households in the Iran provinces, with Gini index of inequality measurement and statistical methods. Material & Methods: In this paper we use the 2008 health expense data from statistical center of Iran. The process of preparing data and estimating the statistical indexes, (like mean and coefficient of variation, Lorenz curve and evaluating the Gini index) and making plots have been done with the use of S-PLUS software. For making the index comparing maps we have used Arcgis 9.2 software. Results: By estimating the Gini index, plots and maps we found out that there is a remarkable inequality of health expenses in the provinces such as the Khorasan Razavi and Hormozgan by 0.71 and 0.92 who had the least and the most expenses between the provinces. On the other hand the mean of these expenses varies from 90000 to 630000 Rials and the poor provinces that are in the east borders of Iran have the least mean of this expense. Conclusions: The mean expenses of health in households decreases between states by going from east to the west of country. The household expenses of poor states have the least incomes and, the least facilities in health. On the other hand inequality in this expenses distribution is noticeable. Governments should decrease the inequality by increasing health facilities and financial aids in poor areas and in different ways such as different types of health insurance.