رويكردي مشخصه بنياد به فرايندهاي مبتداسازي و تاكيد در زبان فارسي

Topicalization and Focus Movement in Persian A Feature-Based Approach

در زبان فارسي، عناصر نحوي درون گروه زمان و از جمله سازه‌هايي كه در جايگاه موضوع قرار دارند، مي‌توانند به دلايل كلامي و به منظور يافتن خوانش نشاندار، آزادانه از فراز يكديگر گذركنند و به جايگاهي بالاتر از بند خود جابه‌جا شوند. در نظريه‌هاي زباني تحليل‌هاي مختلفي از چنين جابه‌جايي‌هايي كه غالباً با عنوان فرايندهاي تاكيد و مبتداسازي از آنها ياد مي‌شود، ارايه شده است. در اين ميان، مقاله حاضر مي‌كوشد تا با رويكردي مشخصه‌بنياد، فرايندهاي يادشده را در چارچوب مفاهيم نظري برنامه كمينه‌گرا تبيين كند و تحليلي همگون از انگيزه حركت سازه‌هاي موكد و مبتدا و نيز چراييِ اختياري بودن جابه‌جايي آنها در اشتقاق نحوي به‌دست دهد. در روند اين بررسي، استدلال مي‌شود كه شاخص گروه زمان جايگاه موضوع است و سازه فاعل براي بازبيني مشخصه تعريف هسته گروه زمان، به اين جايگاه ارتقا مي‌يابد. اين موضوع از آن منظر اهمّيّت دارد كه نشان مي‌دهد شاخص زمان در فارسي نمي‌تواند محل فرود سازه‌هاي مبتدا و موكّد باشد (در تقابل با تحليل كريمي 2005). بدين ترتيب، به پيروي از تحليل هگمن و گويرون (1999) فرض مي‌شود شاخص‌هاي گروه‌هاي بيشينه نقش‌نمايي كه ميان گروه‌هاي متمم‌ساز و زمان قرار دارند، جايگاه ثانويه‌اي براي تظاهر سازه‌هايي فراهم مي‌آورند كه دستخوش جابه‌جايي‌هاي پيش‌گفته مي‌شوند. سرانجام، با معرفي مفهوم حوزه كمينه، اشاره مي‌شود كه حركت عناصر درون گروه زمان از فراز هم و ارتقا به شاخص‌هاي گروه‌هاي نقش‌نماي تاكيد و مبتدا، به پيروي از آموزه‌هاي نظري برنامه كمينه‌گرا و بدون تخطي از اصول بنيادين اين برنامه، از جمله شرط پيوند كمينه، صورت مي‌گيرد.

Topicalization and focus movement have been discussed in literature with respect to a vriety of their properties. In Persian, syntactic objects within Tense Phrase, including phrasal arguments, may freely be displaced to a higher position and the reordering of these elements is mainly considered to be the result of discourse functional elements such as topic and focus. The present study is an effort to address the question of the formal motiviation of these movements, and their formalization within a feature-based system. Moreover, it tries to account for the surface position of subject in Persian, based on a VP shell analysis and the strength of Dfeature in this language. Thus one of the main contributions of this study is that the uninterpretable D-feature on the head of TP is strong in Persian and as a result, the structural subject has to move to the specifer position of its own clause. If this conclusion is on the right track, the scrambled elements cannot be raised to the specifer of TP, an alternative analysis to Karimi (2005) who asserts that Persian lacks typical A-movement involving subjects. Following on from Haegeman and Guéron (1999), the specifers of two functional heads, i.e. FocP and TopP, are proposed to be the landing sites of the scrambled elements out of TP. Finally, based on the notion of Minimal Domain (MD), it is argued that the scrambled elements are subject to fundamental principles of MP, including Minimal Link Condition.