تعيين ضريب كيفيت زيرشبكه هاي لرزه نگاري شمال شرق ايران

Evaluation of Quality Factor beneath the local seismic networks in NE Iran

تضعيف امواج لرزه اي در زمين يكي از خواص مهم ساختار زمين بشمار مي آيد. يكي از مفيدترين پارامترهاي توصيف اين تضعيف ضريب كيفيت لرزه اي است كه از پارامترهاي حايز اهميت در علم زلزله شناسي مي باشد. با محاسبه ضريب كيفيت در هر ناحيه به ميزان فعاليت لرزه خيزي در آن ناحيه مي توان پي برد. از اين كميت در تعيين ساير پارامترهاي يك زلزله، مانند ممان و بزرگي مي توان استفاده كرد. همچنين ضريب كيفيت در كارهاي مدل سازي و مهندسي زلزله هم كاربردهاي زيادي دارد. اين كاربردها و وجود خطر بالاي وقوع زمين لرزه در گستره شمال شرق ايران، اهميت تعيين ضريب كيفيت براي اين منطقه را نشان مي دهد. در اين تحقيق ضريب كيفيت زيرشبكه هاي لرزه نگاري موسسه ژيوفيزيك دانشگاه تهران در شمال شرق فلات ايران به روش ساتو و با استفاده از نرم افزار سايزن براي سه منطقه قوچان، مشهد و بيرجند تعيين شده است. براي اين منظور از ركوردهاي زمين لرزه هاي ثبت شده در اين مناطق به وسيله شبكه هاي لرزه نگاري موسسه ژيوفيزيك دانشگاه تهران، طي سالهاي 2006 تا انتهاي سال 2008 در محدوده فركانسي 2 تا 16 هرتز استفاده شده است. در نهايت رابطه Q=98f^(0.83)براي خراسان شمالي ، رابطه Q=91f^(0.88) براي خراسان رضوي و رابطه Q=69f^(0.92) براي خراسان جنوبي به عنوان روابط مربوط به تعيين ضريب كيفيت براي گستره شمال شرق ايران پيشنهاد شده اند. نتايج به دست آمده با مطالعات مشابه در ساير مناطق ايران مقايسه شده اند. به اين ترتيب گستره شمال شرق ايران نسبت به گستره شمال غرب وهمينطور منطقه بم از فعاليت لرزه خيزي بيشتر و نسبت به منطقه تهران از فعاليت لرزه خيزي كمتري برخوردار مي باشد.

Attenuation of seismic waves in earth is an important property to study the crustal structure. One of the most useful parameters to describe this attenuation is quality factor, that it is one of the most important parameters of seismology science. By calculating the quality factor in each area we can understand about the rate of seismic activity in that region. This quantity can be used to determine of other earthquake parameters, such as moment and magnitude. The quality factor has many applications in modeling and earthquake engineering too. These applications and the existence of high seismic risk in northeast Iran, emphasis the importance of evaluation the quality factor in this region. In this study the quality factor is evaluated beneath the local seismic networks in North East of Iran with Sato method and seisan software for 3 regions, Quchan, Mashhad and Birjand. For this purpose earthquakes recorded in these areas by the seismic network Geophysical Institute of Tehran University during the years 2006 to end of 2008 in frequency range 2 to 16 Hz are used. Finally the relations Q=98f^(0.83) for North Khorasan, Q=91f^(0.88)for Razavi Khorasan and Q=69f^(0.92) for South Khorasan as for determining the quality factors have been proposed. The results have been compared with similar studies in other regions of Iran. Thus the NE region has more seismic activity than NW of Iran and Bam region but it has less seismic activity than Tehran area.