تحليل مباني انديشه‌هاي خرد گرايي در شاهنامه فردوسي

The analysis of the bases of intellectualism thinking in shahname .

خرد گرايي مهم ترين انديشه ي فردوسي در شاهنامه است ؛ فردوسي ، خرد را مهم ترين ملاك در راهبرد ها و راهكارهاي زندگي انسان مي داند و بر آن است كه وجه مميزه ي انسان در آفرينش ، خرد است و بر همين اساس نيز شخصيت و عملكرد شاهان و پهلوانان ايراني را تبيين و ارزيابي مي نمايد .فردوسي ، شاهنامه را در قرن چهارم با هدف تبيين انديشه هاي سياسي و اجتماعي جامعه ي ايران پيش از اسلام ، مي سرايد و خرد را عامل تكميل و تعيين كننده ي اعمال قدرت و مشروعيت سلطنت مي داند . درقرن چهارم، با سياست هاي نسبتا تساهل آميز سامانيان و ايجاد شرايط نسبي رفاهمندانه‌ي اجتماعي و اقتصادي، خرد گرايي به اوج مي رسد و شاهنامه ي فردوسي به عنوان خردنامه ي ايراني ، آفريده مي شود . مهم‌ترين عوامل تثبيت انديشه ي خرد ورزي، تحكيم انديشه‌هاي اعتزالي و گرايش به حكمت و فلسفه و انسان گرايي براي تبيين عقلاني اصول دين اسلام و گسترش آن در اين قرن است.

Intellectualism is the acception wisdom superior criterion in thinking and operation and the important factors in intellectual thinking is the existentialism thinking and the authority of ETEZALY thinking and tendency to the wisdom and philosophy at forth century . This century is the maximum intellectual thinking , and the SAMANIAN made the approximate economic and politic convenience. They encouraged the intellectual thoughts and attitudes for happiness and experimentalism too . So the important criterion for goodness and badness doings is acception rationality and intellectualist . In this article the bases of the thinking after Islam about forth century in SHAHNAME is analysised and .