بررسي تحليلي چالش‌‌ها و تنگنا‌هاي توسعه كنترل بيولوژيك در مديريت مبارزه با كرم ساقه خوار برنج از نگاه اقتصادي- اجتماعي

Investigating challenges and bottlenecks of biological control development in rice stem borer management from socio-economic point of view

اين مقاله برگرفته از يك پژوهش ميداني است كه به منظور بررسي چالش‌‌ها و تنگنا‌هاي توسعه كنترل بيولوژيك در مديريت مبارزه با كرم ساقه خوار برنج به عنوان آفت كليدي در مديريت مبارزه با آفات برنج در استان مازندران در سال 1385 انجام شده است. براي انجام اين مطالعه با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي طبقه بندي شده، 200 بهره بردار برنج انتخاب شدند. از اين تعداد 100 بهره بردار از روش مبارزه بيولوژيك و 100 بهره بردار ديگر از سم براي مبارزه با كرم ساقه خوار برنج استفاده نموده بودند. اطلاعات مورد نياز از طريق تكميل پرسش نامه از بهره برداران نمونه بدست آمد و مورد تجزيه و تحليل قرا گرفت. براي تجزيه و تحليل اطلاعات از يك مدل اقتصاد سنجي به نام لاجيت استفاده شد. نتايج نشان مي‌دهد مهم‌ترين عوامل در پذيرش اين تكنولوژي به ترتيب عبارتند از ريسك گريزي شاليكاران، ارزش محصول در هكتار، تعداد قطعات اراضي، تعداد دفعات ر‌ها سازي زنبور تريكو‌گراما، بكارگيري اين تكنولوژي در زمين‌‌هاي مجاور، سطح زير كشت، تجربه بكارگيري اين تكنولوژي، سن زارع و شركت در كلاس‌‌هاي ترويجي

This survey-based research was conducted to assess the challenges and bottlenecks of biological control development against rice striped stem borer, as a key pest of rice, in Mazandaran province during 2006. By using classified random sampling method, 200 rice farmers were asked to fill the questioners. One hundred farmers used biological control method in their pest management program against this key pest, and the other 100 farmers applied insecticides against the stem borer. Data analysis was done based on the questioners filled by the farmers. An economic evaluation model, named ‘logit’, was used to analyze the data. Results showed that the main factors affecting acceptance or rejection of biological control method are as follows: avoidance of risk by farmers, yield value per hectare, number of rice plots, frequency of Trichogramma release, adoption of technology by neighboring farmers, area under cultivation, the experience of applying biological control, farmer age, and participation of farmers in extension training courses. There were positive relations between all factors (except farmer age and number of rice plots) and acceptance of the biological control method. There were negative relations between farmer age and number of rice plots , and acceptance of the biological control method.