مقايسه كارايي شاخص هاي فاصله‌اي و شمارشي در تعيين الگوي پراكنش دو گونه مرتعي Artemisia sieberi و Astragalus ammodendron در رويشگاه هاي استان مركزي

Comparing the efficiency of distance and quadrate indices in determining Artemisia sieberi and Astragalus ammodendron distribution pattern in Markazi province

اين تحقيق براي مقايسه كارايي شاخص هاي تعيين الگوي پراكنش دو گونه Artemisia sieberi و Astragalus ammodendron در رويشگاه هاي انجدان و شازند استان مركزي انجام شد. در ناحيه معرف هر رويشگاه نمونه برداري به صورت تصادفي- سيستماتيك در 4 ترانسكت 100 متري صورت گرفت. بدين ترتيب كه در امتداد هر ترانسكت، 25 نقطه به صورت تصادفي انتخاب و از اين ميان، 15 نقطه از 25 مجموع نقطه مذكور اندازه گيري ها انجام شد. شاخص هاي پراكنش مطالعه شده شامل شاخص هاي فاصله اي جانسون و زيمر، ابرهارت، پيلو، هاپكينز و هولگيت بودند كه براي محاسبه آنها فاصله هر نقطه تصادفي تا نزديك ترين گياه، فاصله گياه مذكور تا نزديك ترين همسايه و فاصله نقطه تصادفي تا دومين گياه نزديك به آن اندازه گيري شد و شاخص هاي شمارشي شامل محاسبه واريانس به ميانگين، گرين، كپه اي لويد، موريسيتا و موريسيتاي استاندارد بودند كه براي محاسبه آنها در درون كوادرات هاي مستقر شده تراكم گونه ها به دست آمد. نتايج نشان داد پراكنش گونه sieberi .A از الگوي يكنواخت و توزيع گونه ammodendron . A از الگوي تصادفي با گرايش به توزيع كپه اي تبعيت مي كند و هر اندازه يك گونه گرايش بيشتري به الگوي پراكنش يكنواخت داشته باشد، همگرايي شاخص هاي شمارشي و فاصله اي بيشتر مي شود اگر چه، شاخص هاي فاصله اي مي توانند با دقت بيشتري الگوي پراكنش يكنواخت را نشان دهند. نتيجه ديگر اينكه، در جوامع داراي الگوي پراكنش كپه اي، شاخص هاي كوادراتي به خاطر مشكلات ناشي از تعداد، سطح و شكل كوادرات ها كارايي كمتري نسبت به شاخص هاي فاصله اي دارند و بيشتر گرايش به سمت حالت تصادفي را نشان مي دهند. بنابراين از مجموع شاخص هاي محاسبه‌شده، شاخص هاي فاصله اي هاپكينز و هولگيت و شاخص هاي شمارشي موريسيتا و موريسيتاي استاندارد، الگوي پراكنش را بهتر نشان دادند.

This research compares the indices efficiency of Artemisia sieberi and Astragalus ammodendron distribution pattern in Markazi province. In the key area of each site 4 transects (100m) were established based on random- systematic sampling method. Vegetation sampling was performed along each of transects in 15 selected points. Distance indices included Johnson and Zimer, Eberhart, Pielou, Hopkines and Holgate were used in each point. The distance of understudy plants to nearest plant, distance among selected plant and its nearest neighbor, and distance between the point and the second plant was measured. Quadrate indices included Green, Lioyd, Morisita and Standardized Index of Morisita. In all 15 points, density parameter of selected species was estimated. Results showed A. sieberi distribution pattern has equally and, A. ammodendron has random with a tendency toward clumped pattern. The More was in equality of the species, the more in converging of distance and quadrate indices. However the accuracy of distance methods was more than quadrate methods. Generally, those vegetation types that distributed clumped pattern showed less efficient quadrate indices due to the problems of number, area and shape of quadrates. So, quadrate indices show higher tendency to random pattern.