بررسي اثر سطح جدايشي بر ستبرشدگي و چين‌خوردگي برشي محلي در ناوديس شوراب، جنوب خاور قم

Role of Detachment Surface in Local Thickening and Shear Folding,Shurab Syncline, Southeast Qom

سازندهاي سرخ زيرين، قم، سرخ بالايي و كنگلومراي پليوسن در ساختار ناوديس شوراب (جنوب خاور شهر قم) با روند شمال‌باختر- جنوب‌خاور چين‌خورده‌اند. در اين ناوديس لايه‌هاي شكل‌پذير مارني و گچي عضوهاي بالايي سازند قم در همبري با لايه‌هاي پرقوام كنگلومرا و ماسه سنگ از سازند سرخ بالايي قرار گرفته‌اند. در يال شمالي ناوديس شوراب (بخش جنوب خاوري) در اين همبري، به صورت محلي افزون بر افزايش ستبراي قابل توجه در نهشته‌هاي مارني-گچي سازند قم، چين هايي با روند عمود بر روند ناوديس شوراب فقط در يال شمالي ناوديس در سازند قم و سازند سرخ زيرين به وجود آمده در صورتي كه اين چين‌خوردگي محلي در يال جنوبي ناوديس شوراب تشكيل نشده است. به وجود آمدن چين‌خوردگي محلي در بخش جنوب‌خاوري يال شمالي ناوديس شوراب نتيجه عملكرد جدايشي بخش مارني-گچي به دليل اختلاف ريولوژي زياد، در مرز دو سازند قم و سرخ بالايي ارزيابي مي‌شود. بررسي ساختار به‌وجود آمده روشن ساخت كه تشكيل چين‌هاي با راستاي شمال- شمال‌خاور- جنوب- جنوب‌باختر، در انتهاي جنوب خاوري در يال شمالي ناوديس شوراب نتيجه به‌وجود آمدن پهنه برشي امتداد لغز راست بر ميان سطح جدايشي و گسل قم است كه به‌موازات آن در شمال ناوديس شوراب قرار دارد و اين پهنه برشي در اثر حركت راستالغز راست‌بر گسل قم در زماني پس از ميوسن فعال شده است.

Lower-red, Qom and Upper-red Formations with Pliocene conglomerates were all folded in Shurab syncline containing northwest-southeast axial trace in southeast Qom city. In the southeastern part of the northern limb of the Shurab syncline, gypsum and marl elastic units of the Qom Formation have played a detachment surface role against the most competent layers of the Upper-red Formation due to high competency contrast. Rock units of the Qom Formation were thickened and locally folded with about north-northeast orientation in the southeastern part of the northern limb of the Shurab syncline. The thickening and folding in this part of the Shurab syncline is interpreted as the shearing process which has been produced in a shear zone initiated between the detachment surface and the Qom fault segment in the northern part of the Shurab syncline that was activated by right-lateral strike-slip displacement of the Qom fault in post Miocene.