سنجش ميزان آلودگي هاي فلزات سنگين(Zn, Mn, Co, Cd) در رسوبات ساحلي خليج فارس

Determination of pollution caused by heavy metals Zn, Mn, Co and Cd in the Persian Gulf coastal sediments

در سال هاي اخير فعاليت هاي اقتصادي متعددي نظير پالايش نفت خام، توليدات آلومينيوم و روي، تعمير و ساخت كشتي، تخليه و بارگيري انواع مواد معدني و شيميايي و غيره در بندرعباس بعنوان مركز توسعه جنوب كشور ايران شكل گرفته كه اين موضوع موجب تشديد بار آلودگي و تخريب اكوسيستم حساس آب هاي ساحلي منطقه شده است. لذا شناسايي و اندازه-گيري و رديابي عناصر فلزات سنگين در رسوبات آب هاي ساحلي با توجه به اثرات زيانباري كه بر اكوسيستم هاي دريايي و از جمله آبزيان و به تبع آن بر انسان اثر مي گذارد از اهميت ويژه-اي برخوردار است. بر اين مبنا در اين تحقيق ميزان فلزات سنگين روي، منگنز، كبالت و كادميوم در رسوبات ساحلي مناطق هدف بندرعباس توسط دستگاه طيف سنجي جذب اتمي مورد سنجش قرار گرفت. كليه مراحل نمونه برداري و هضم رسوب طبق روش استاندارد (MOOPAM) انجام شد. بدين ترتيب متوسط غلظت فلزات سنگين روي، منگنز، كبالت و كادميوم در رسوبات به ترتيب 3/0± 1/89، 1/19± 3/519، 9/3± 4/36 و 2/0± 1/2 ميكرو گرم بر گرم وزن خشك رسوب به دست آمد. اين مقادير با متوسط غلظت عناصر فوق در رسوبات جهاني و ديگر مناطق داخلي و خارجي مقايسه و تجزيه و تحليل شد. بررسي آماري (ANOVA: Single Factor) نشان داد كه متوسط غلظت فلزات سنگين روي، منگنز، كبالت و كادميوم موجود در رسوب گذرگاه ها اختلاف معني داري دارند. دو عنصر كادميوم و روي با ضريب هم بستگي 575/0 بيشترين هم بستگي را دارند و بعد از آن به ترتيب عناصر كبالت و منگنز با ضريب هم بستگي 5/0، روي و منگنز با ضريب هم بستگي 085/0، كبالت و كادميوم با ضريب هم بستگي 016/0، روي و كبالت با ضريب هم بستگي 01/0 و در آخر منگنز و كادميوم با ضريب هم بستگي 002/0 قرار دارند. با توجه به ضريب هم بستگي مثبت و معني دار بين كادميوم و روي، كبالت و كادميوم و هم چنين روي و كبالت مشخص مي شود كه منشا ايجاد فلزات سنگين كادميوم، روي و كبالت در رسوبات يكسان است. ضريب هم بستگي روي با منگنز معني دار نيست و هم چنين پايين بودن ضريب هم بستگي منگنز و كادميوم نيز، نشان دهنده عدم يكسان بودن منبع منگنز با ديگر عناصر است.

In recent years, many industries activities such as refining crude oil, aluminum and zinc production, ship repair and construction, loading and unloading of minerals and chemicals, etc. As a development center in Bandar Abbas, southern Iran, which formed the subject exacerbate pollution load destruction of sensitive ecosystems coastal waters region. Therefore, measures to identify and measure heavy metals and trace elements with regard to harmful effects on marine ecosystems including aquatic and consequently affects puts man in sediments of coastal waters is an important. Based on this in this study the amount of heavy metals Zn, Mn, Co and Cd in sediments in coastal areas target Bandar Abbas apparatus flame atomic absorption spectroscopy was measured. All stages of sample and digestion of sediment according to standard methods (MOOPAM) was. Thus, the average concentration of heavy metals Zn, Mn, Co and Cd in sediments, respectively 89.1± 0.3, 519.3± 19.1, 36.4± 3.9 and 2.1 ± 0.2 (?g g-1) dry weight sediment, respectively. This values with an average concentration of elements in sediments above and other global internal and external areas were analyzed and compared. Statistical analysis (ANOVA: Single Factor) showed that the average concentration of heavy metals Zn, Mn, Co and Cd in sediment are significant differences between the crossings. Two elements Cd and Zn with a correlation coefficient of 0.575 have the highest correlation and then the order of elements Co and Mn with the coefficient correlation 0.5, Zn and Mn with the coefficient correlation 0.085, Co and Cd coefficient correlation 0.016, Zn and Co coefficient correlation0.01 and Mn and Cd with the coefficient correlation 0.002 are. With coefficient significant and positive correlation between Cd and Zn, Co and Cd, Zn and Co and finally be determined that the source of pollution in the sediments of these elements is the same. The results show there are no statistically significant correlation for Cd, Mn coefficient.